In de rubriek ‘De wedstrijd van’ analyseert Ajax Showtime normaliter regelmatig één Ajacied tijdens een wedstrijd van de Amsterdammers. Gedurende dit EK zoomen we echter in op een Ajacied in Oranje. Vandaag: De wedstrijd van Ryan Gravenberch tegen Noord-Macedonië.

Voor Ryan Gravenberch betekende zijn basisplaats tegen Noord-Macedonië zijn eerste basisplaats op een eindronde met het Nederlands elftal. Als vervanger van Marten de Roon maakte de Ajacied echter geen onuitwisbare indruk, waardoor in de achtste finales weer een plek op de reservebank lonkt.

In aanloop naar het EK klopte Gravenberch hard op de deur bij Oranje. Eind maart maakte de middenvelder een overtuigende indruk in de drie interlands die het Nederlands elftal in die periode speelde, waarna Gravenberch zich ook gedurende zijn invalbeurten tegen Schotland en Georgië op positieve wijze liet gelden.

In de publieke opinie werd de roep om de negentienjarige Gravenberch vervolgens steeds luider, maar bondscoach Frank de Boer hield vast aan de ervaren controleur De Roon en liet Gravenberch tot aan het duel van maandagavond slechts 17 minuten invallen. Tegen Noord-Macedonië mocht de jonge Ajax-middenvelder echter alsnog laten zien wat hij waard was, maar de kans lijkt klein dat hij De Boer aan het twijfelen heeft gebracht met zijn wisselvallige optreden.

Positionering ten opzichte van Frenkie de Jong

Gravenberch vormt tegen Noord-Macedonië op papier een duo met Frenkie de Jong. Beide technisch begaafde middenvelders staan opgesteld in een controlerende rol, met aanvoerder Georginio Wijnaldum kort voor hen. Wat echter direct opvalt, is dat De Jong over het algemeen de middenvelder is die zich het verst laat uitzakken om nadrukkelijk aanwezig te zijn in de eerste fase van de opbouw. Gravenberch positioneert zich daarentegen aanzienlijk hoger op het veld en probeert in deze zone aanspeelbaar te worden. Daarnaast is het noemenswaardig dat De Boer ervoor kiest om Gravenberch in de linkerzone op het middenveld te laten opereren, terwijl De Jong - die normaliter uitblinkt vanaf deze plek - naar de rechterkant wordt verplaatst.

Ongelukkig in de drukte

In de voor Gravenberch ietwat hogere zone op het veld dan gebruikelijk, weet de jongeling zijn stempel maar mondjesmaat te drukken. Weliswaar slagen twee van zijn drie dribbels en geeft Gravenberch één zogeheten key pass; echt doorslaggevend is de Ajacied tegen Noord-Macedonië niet. Gravenberch leidt enkele keren ongelukkig balverlies nadat hij in de drukte wordt aangespeeld en daarnaast is de middenvelder veel minder dominant dan hij als speler van Ajax is.

Diverse keren kan Gravenberch ervoor kiezen om de rappe Memphis of Donyell Malen aan het werk te zetten, maar in plaats daarvan kiest de rechtspoot te vaak voor de veilige optie. Gravenberch creëert tegen het verdedigend compact spelende Noord-Macedonië te weinig en brengt daarmee niet de gewenste creativiteit waarnaar zo veel mensen snakten toen zij De Roon in de eerste twee groepsduels aan het werk zagen.

Deels zal dit gebrek aan dominantie in balbezit natuurlijk voortkomen uit wedstrijdspanning, maar belangrijker is waarschijnlijk dat de Ajax-middenvelder nog te veel zoekende is naar de juiste invulling op zijn positie op het Oranje-middenveld. Het duo Gravenberch-De Jong is in potentie een ideaal middenveldduo dat elkaar uitstekend zou kunnen aanvullen, maar door de beperkte tijd die de twee - in aanloop naar dit EK - samen hebben gespeeld, is de uitvoering met Gravenberch en De Jong op het middenveld tegen Noord-Macedonië niet optimaal.

Oranje krijgt moeilijk druk op Noord-Macedonië

Mede die niet optimale uitvoering leidt ertoe dat Noord-Macedonië maandagavond in de Johan Cruijff ArenA nog behoorlijk wat kansen krijgt. Tot tweemaal aan toe wordt een buitenspeldoelpunt van de Oranje-opponent afgekeurd, maar ook daarnaast is Noord-Macedonië diverse malen dreigend. Dit komt niet in de laatste plaats doordat Nederland maar moeilijk druk krijgt op de bezoekers uit Zuid-Europa. Gravenberch speelt hierbij, tegen zijn schuld in, geen goede rol.

Zoals gebruikelijk kiest Oranje ook tegen Noord-Macedonië voor mandekking. Doordat de tegenstander echter diverse opvallende accenten leggen, wordt Nederland uit elkaar getrokken. De linksback van Noord-Macedonië positioneert zich opvallend hoog op het veld, de linksbuiten komt veelal naar binnen en de aanvallende middenvelder zakt juist opvallend ver uit. Het middenveld van het Nederlands elftal komt hierdoor vaak uit positie te lopen.

Wijnaldum en De Jong volgen hun directe tegenstanders namelijk, waardoor Gravenberch in een zee van ruimte op zijn beurt zijn directe tegenstander moet zien te verdedigen. Doordat ook het instappen van ploeg- en landgenoot Daley Blind een aantal keer te laat plaatsvindt, worden er in de zone tussen het middenveld en de Oranje-verdediging spelers van Noord-Macedonië vrijgespeeld. Dit is absoluut niet alleen de schuld van Gravenberch, maar de jonge middenvelder heeft wel een rol in de meermaals falende verdedigende organisatie tegen Noord-Macedonië.

Conclusie

De roep om Gravenberch was luid, maar zal door zijn optreden tegen Noord-Macedonië niet luider worden. Ondanks dat Gravenberch maandagavond met een succesvol passingpercentage van 84% veel zuiverder aan de bal was dan De Roon tegen Oostenrijk (de Atalanta Bergamo-controleur kwam toen tot een passzuiverheid van slechts 69%), zal bondscoach De Boer tijdens Nederland - Noord-Macedonië niet aan het twijfelen zijn gebracht door Gravenberch. De Ajacied koos aan de bal net niet of te laat voor de juiste voortzetting en speelde een rol in de wankele defensieve organisatie. De zeer stijlvolle Zidane-beweging waarmee Gravenberch kort voor de rust voor opwinding zorgde in het Noord-Macedonische strafschopgebied zal hier geen verandering in gaan brengen. Dat De Boer in de achtste finale weer zal teruggrijpen naar De Roon, staat nagenoeg vast.

Thijs Zwagerman (Twitter: @ThijsZwagerman | e-mail: t.zwagerman@ajaxshowtime.com)