Ajax speelt voor het tweede seizoen op rij een uitwedstrijd tegen het Azerbeidzjaanse Qarabag FK. Deze club domineert de nationale competitie en behaalde al zeven punten in de Champions League. Ajax Showtime analyseert de tegenstander van Ajax van woensdagavond, die tegenstanders zowel bestrijdt met hoge druk als direct en verzorgd voetbal.

Gurban Gurbanov is nog altijd de coach van Qarabag. Onder zijn leiding werd er gewonnen van Benfica (2-3) en FC Kopenhagen (2-0) en thuis gelijkgespeeld tegen Chelsea (2-2). Net als de meeste ploegen hanteert Gurbanov een 4-2-3-1-formatie.

Qarabag verrast in Champions League met verzorgd combinatiespel

In de eerste Champions Leaguespeelronde lijkt er aanvankelijk weinig aan de hand voor het op papier sterkere Benfica. De Portugezen komen met 2-0 voor, maar persoonlijke fouten worden dankbaar afgestraft door de bezoekers uit Azerbeidzjan. Toch mogen er ook in dit duel complimenten uitgaan naar het goede spel aan de bal van Qarabag, waarbij de backs al in een vroeg stadium de aanval willen zoeken.

De basiself van Qarabag ten opzichte van het vorige duel met Ajax is redelijk intact gebleven. Dit zorgt ervoor dat er veel afstemming is in de ploeg. Tegen Benfica blijkt dat onder meer uit onderstaande situatie. Op het moment dat de linksback de bal heeft ontvangen, maken zowel de spits als de linksbuiten een loopactie vanuit de rug van hun directe tegenstander.

De spits van Qarabag komt bij de bal en rond beheerst af in de verre hoek: 2-2.

Tegen Athletic Club bewijst de ploeg van Gurbanov, ondanks een 3-1 nederlaag, zelfs een tegenstander ondersteboven te kunnen spelen met een variant op tiki-taka, zoals in onderstaande situatie te zien is..

De aanval eindigt met een overlappende back, die na een duel neergaat in het strafschopgebied. Helaas voor Qarabag wil de scheidsrechter niets van een penalty weten.

De kans is groot dat Ajax minder aanvallend zal spelen dan Athletic Club en Benfica dat in hun thuiswedstrijden tegen Qarabag deden. Wel wordt het opnieuw interessant om te kijken naar de backs van beide ploegen; wie loopt het meest achter wie aan?

Qarabag hoopt via diepste man aanval te kunnen vormgeven

Een ander patroon in het aanvalsspel van Qarabag is dat de Azerbeidzjaanse koploper graag in een vroeg stadium zijn diepste man, vaak de spits, inspeelt van achteruit, om vanuit daar verder te voetballen. Tegen Kopenhagen wordt hier ook uit gescoord.

Via de linkerkant wordt de aanval vervolgd, waarna ook in deze situatie de back diepgaat.

FC Kopenhagen weet deze situatie nog te verijdelen, maar inmiddels is de rest van de ploeg aangesloten om de aanval nieuw leven in te blazen als de bal met moeite is weggewerkt. Ook in een overvolle zone op het veld, blijft men bij Qarabag rustig en wordt er een één-twee opgezet.

Vanaf de rand van het strafschopgebied wordt de paal getroffen, maar de rebound is wel raak: 1-0.

Niet veel later volgt een vergelijkbare aanval over de rechterkant. Weer wordt in een vroeg stadium de diepste man ingespeeld, die de aanval vorm moet geven.

De spits van Qarabag heeft direct gezien dat de ruimte ditmaal op rechts ligt en geeft de bal in de loop mee.

De rechtsbuiten krijgt de tijd om naar binnen te komen en stuurt de bal vanaf de rand van het strafschopgebied richting de verre kruising. Helaas voor hem kan de keeper de inzet nog net redden.

Om te voorkomen dat Qarabag zijn gewenste spel kan spelen door snel de diepte te zoeken om vanuit daar tot kansen te komen, kan Ajax ervoor kiezen om de nummer zes, waarschijnlijk Ko Itakura mandekking te laten verzorgen en de andere middenvelders - de laatste wedstrijd waren dit Oscar Gloukh en Davy Klaassen - passlijnen te laten dichtlopen.

Ajax is onder Fred Grim de laatste weken teruggevallen op een defensiever strijdplan. De kans is daarom aanwezig dat de Amsterdammers de tegenstander in eerste instantie de bal gunt, waarmee het minder kwetsbaar is voor het directe spel van de ploeg.

Toch heeft de tegengoal van Fortuna Sittard afgelopen week bewezen dat de Amsterdamse afstemming lang niet altijd goed is, waardoor de Limburgers met een dieptepass richting het doel van Vitezslav Jaros konden. In de tweede helft zakten zowel Davy Klaassen als Ko Itakura iets verder terug, waardoor Fortuna Sittard enkel nog gevaarlijk kon worden van afstand of via een voorzet op de momenten dat Ajax alweer gehergroepeerd was.

Statische verdedigers Qarabag stappen niet door

Waar Qarabag sterk is met bal, daar valt tegen sterke tegenstanders in het miljardenbal op dat de defensie kwetsbaar is op de momenten dat er veel positiewisselingen zijn bij de opponent. Athletic Club creëert op deze manier een aantal flinke kansen. In onderstaande situatie houdt de laatste linie zijn positie en wordt er niet doorgestapt op een inschuivende middenvelder.

Vervolgens wordt Qarabag ook verrast door de loopactie van de spits, die uit de rug van zijn directe tegenstander vertrekt. Keeper Mateusz Kochalski weet in deze situatie nog een tegendoelpunt te voorkomen.

Vlak voor rust is het wel raak voor de Spanjaarden. Ditmaal klopt er niets van de buitenspelval, maar valt ook op dat er meerdere speler van Athletic club met de armen omhoog staan om te vragen om een dieptebal. Zowel de spits als de linksbuiten sprinten daadwerkelijk weg bij hun directe tegenstander en zijn veel sneller dan de pure mandekkers van Qarabag.

De spits kan door richting Kochalski en weet ditmaal wel te scoren: 1-1.

Ook Chelsea weet tegen Qarabag te profiteren van de grootste kwetsbaarheid van Ajax' komende tegenstander. Vanuit de spits zakt een aanvaller terug om de bal te vragen. De ervaren Kevin Medina durft zijn tegenstander echter niet volledig te volgen en blijft in positie.

Op het moment dat de aanvaller van Chelsea daadwerkelijk de bal ontvangt, weet Medina dat hij een foute beslissing heeft gemaakt en probeert hij het nog te corrigeren. Dit is koren op de molen voor de aanvaller, die de bal in één keer doorspeelt en de rechtsbuiten in staat stelt om richting het doel van Qarabag te dribbelen en te scoren.

Ajax heeft tijdens de duels met FC Groningen en Fortuna Sittard laten zien dat het gebruik kan maken van het feit dat niet elke verdediger even wendbaar en snel is. Zo sprintte Mika Godts Thijmen Blokzijl eruit in aanloop naar zijn treffer. Owen Wijndal profiteerde zaterdag van het niet doordekken van de Limburgse verdedigers, waardoor hij de tijd had om een succesvol schot te produceren.

De grootste kansen voor Ajax liggen in de afstemming wanneer een aanvaller de bal in de voet wil en wanneer hij diep zal gaan. Door hier in te variëren en zuiver aan de bal te zijn, kan de ploeg van Grim Qarabag in grote problemen brengen. Aan de andere kant bestaat het risico dat Qarabag Ajax uit positie weet te lokken door zelf laag op het veld te staan en hiermee toe te slaan in de counter.

Brent Tomassen (X: @Brent_Tomassen | E-mail: brent.tomassen@gmail.com)