Het Ajax van Martin Jol bestaat niet meer. Ajax is nu het Ajax van Frank de Boer. ‘Het is net alsof ik weer in de A1 speel.’

Vitesse–Ajax is 75 minuten onderweg als linksback Urby Emanuelson een bal blind naar voren trapt. Frank de Boer springt op van de bank en rent naar de zijlijn op een manier die doet vermoeden dat zijn pantalon in brand staat. Zijn wenkbrauwen hangen zo diep dat hij er zijn neus mee kan afvegen. De Boer zet zijn vingers aan zijn mond – een fluitje snerpt door de Gelredome. ‘Urby! Hé Urby! Godverdomme man! Foebelle!’ Emanuelson knikt schuldbewust. Foebelle – hij was het even vergeten.

Nog geen week geleden speelde Ajax het spel zoals Martin Jol het wilde: voebal. Dat was niet heel lastig. Zeker de afgelopen maanden niet. De verdedigers gaven dat ronde ding een hijs naar voren en keken daarna toe wat de kunstenaars Luis Suarez en Mounir El Hamdaoui er mee deden. Dat kon van alles zijn – soms penseelde er eentje een meesterwerk in de winkelhaak, soms leverde het niet meer op dan kliederwerk van het niveau dat-kan-mijn-neefje-van-drie-ook. Maar zo speelt Ajax niet meer. Frank de Boer heeft een verbod op lange ballen naar voren ingevoerd.

Kijk naar de manier waarop Ajax opbouwt. Tikkie-takkie. De bal gaat van voet tot voet, de spelers zoeken naar een opening in de afweer van de vijand. En als dat lang duurt? Jammer dan. Net zoals in de eerste helft van de Champions League-ontmoeting tegen AC Milan speelt Ajax tegen Vitesse soms minuten de bal rond. De Vitesse-spelers rennen van het kastje naar de muur en de Ajax-fans in het uitvak roepen al na twintig minuten bij ieder tikkie ‘Olé!’.

Centrale verdediger Jan Vertonghen: ‘We hebben er de afgelopen dagen heel veel op getraind. De nieuwe trainer blijft er maar op hameren dat we van achteruit moeten opbouwen. Eigenlijk zoals de meesten van ons ook in de Ajax-jeugd hebben gespeeld.’

Het verbod op vuurpijlen richting spitsen heeft consequenties voor het hele team. Zo maken de middenvelders van Ajax nu overuren. De Boer: ‘Meneer Jol speelde een ander systeem. Ik eis meer van de middenvelders. Ze moeten vrijlopen, meedoen met het positiespel. Voorheen werd er sneller een lange bal gespeeld. Dan hoefden de middenvelders alleen maar bij te sluiten en te wachten wat Luis Suarez deed.’

Middenvelder Demy de Zeeuw: ‘Dit is veel zwaarder. Ook al omdat we bij balverlies meteen met druk naar voren proberen de bal te heroveren. Dat kost veel meer kracht, maar we spelen aanvallender. De nieuwe trainer eist van ons dat we scherper zijn. Agressiever ook.’ Vertonghen: ‘Hij prikkelt ons. En het werkt. Blijkbaar hadden we die prikkel nodig.’

Foebelle op z’n De Boers betekent ook iets anders: een keuze voor de jeugd. De veteranen die Jol aantrok zitten op de bank. Thuis (zoals de Fin Tainio) of in de Gelredome (Mido en Ooijer). In hun plaats spelen pubers als Eriksen, Ebecilio en Ozbiliz, waarmee De Boer al werkte bij Jong Ajax.

Niet dat het gebrek aan ervaring te merken is trouwens. Eriksen lijkt sinds het vertrek van Jol niet meer op het knulletje dat hij daarvoor was – hij regisseert, regelt en heerst op het middenveld. En hij maakt ook het enige doelpunt van de wedstrijd. Eriksen: ‘Het gaat heel makkelijk. De tegenstander heeft respect voor ons. Het is sinds een week net alsof ik weer in de A1 speel.’

In tegenstelling tot Jol brengt De Boer niet zijn hele achterban (familie, zaakwaarnemer, spelers) mee. Dat kan niet omdat hij voorlopig slechts interim-trainer is, maar het hoeft ook niet. Ajax ís De Boers familie. Zie hoe hij na de 0-1-zege op Vitesse in de armen van zijn oude mattie Danny Blind valt. En hoe hij daarna zijn andere assistenten omhelst. En de verzorger. En de perschef. En alle spelers. En alle wisselspelers.

Iedereen is blij of doet op z’n minst alsof. Want er wordt eindelijk weer gefoebeld bij Ajax.