Ajax organiseert vrijdagmiddag de jaarlijkse algemene aandeelhoudersvergadering. Voor de aandeelhouders - vaak supporters van de club - de kans om vragen te stellen aan directieleden of commissarissen. Dat zal dit jaar niet anders zijn, al is de verwachting dat de vragen anders van aard zullen zijn dan in de afgelopen jaren.

Het ging lang goed met Ajax. De club won sinds de start van de Fluwelen Revolutie - die werd ingezet in september 2010 - vele landstitels en ook op Europees niveau werden knappe prestaties neergezet. In 2017 werd de finale van de Europa League bereikt, terwijl Ajax in 2019 nog bijna in de finale van de Champions League stond. In 2021 wist Ajax bovendien nog al zijn groepswedstrijden in de Champions League - met onder meer Borussia Dortmund als groepsgenoot - te winnen.

Hoe anders is dat nu, slechts twee jaar later. Na twee zomerse transferperiodes, waarin naast succestrainer Erik ten Hag ook zo'n beetje alle belangrijke veldspelers zijn vertrokken en er amper succesvolle aankopen zijn geweest, is Ajax ver afgezakt. De club werd vorig seizoen derde en won geen enkele prijs. Er werd gesproken over een slecht seizoen, maar dat het nog slechter kan wordt dit seizoen bewezen: de club staat op een teleurstellende twaalfde plaats in de Eredivisie en in de Europa League staat de club er eveneens niet goed voor. Hoe kon Ajax - dat zo vaak uitsprak aan te willen sluiten bij de Europese top - toch zo ver wegzakken?

Kroes wordt benoemd tot bestuurder

Een complexe vraag, want er is veel gebeurd bij Ajax in de afgelopen twee jaar. Zo vertrok Marc Overmars - nadat hij zich schuldig had gemaakt aan grensoverschrijdend gedrag - in februari 2022 bij Ajax. Sindsdien waren H2 - Gerry Hamstra en Klaas-Jan Huntelaar - en een zomer later Sven Mislintat verantwoordelijk voor het technische beleid.

Ook Edwin van der Sar vertrok bij Ajax. Dat deed hij na het vorige seizoen. Pas vanaf half maart (zover bekend) neemt Alex Kroes het stokje als algemeen directeur definitief over van Van der Sar en tot die tijd neemt Jan van Halst - als interim-directeur - de honneurs waar. Tijdens de aandeelhoudersvergadering staat het benoemen van Kroes als bestuurder op de agenda. De club laat weten dat dit ter kennisgeving is, wat aangeeft dat er niet over gestemd kan worden. Overigens geeft Ajax aan dat Kroes een vaste beloning van 785.000 euro bruto per jaar zal gaan verdienen. Van een variabele beloning is geen sprake. De benoeming van Kroes is van 15 maart 2024 tot en met 15 maart 2027.

Verschuivingen in Raad van Commissarissen van Ajax

Ook in de Raad van Commissarissen is veel gebeurd en gaat veel gebeuren. Vorig jaar zat Leen Meijaard nog aan tafel als de voorzitter van de RvC, al maakte hij destijds wel bekend dat hij afscheid zou gaan nemen. Enkele maanden later, in maart, nam Pier Eringa het stokje over van Meijaard. Ook hij is alweer vertrokken. Ajax kende een turbulente transferzomer, waarin veel belangrijke krachten vertrokken en er twaalf nieuwe spelers voor terugkwamen. De club kende een dramatische start van het seizoen en dat werd ook Eringa aangerekend.

De inmiddels voormalig RvC-voorzitter zei er rond zijn vertrek het volgende over: 'Juist als het niet goed gaat vind ik dat je er moet staan als toezichthouder. Maar ik ben niet doof voor de kritiek en niet blind voor de situatie waar Ajax zich nu in bevindt. Om die reden heb ik besloten om ruimte te maken voor een nieuwe voorzitter. Ik heb me hard ingezet voor de club. Ik blijf Ajax als fan volgen en wens dat de sportieve prestaties snel weer op het bij Ajax gewenste niveau komen.'

Naast Eringa vertrok ook Van Halst uit de RvC van Ajax. Hij is nu - zoals geschreven - tijdelijk de algemeen directeur van Ajax en zal na deze periode niet meer terugkeren in de RvC van Ajax. De raad wordt vrijdag tijdens de aandeelhoudersvergadering aangevuld met Michael van Praag en Leo van Wijk. Eerstgenoemde was in het verleden al jarenlang voorzitter van Ajax, terwijl Van Wijk eerder al zitting nam in de RvC en daar ook voorzitter van is geweest. Op de agenda valt te lezen dat het gaat om een voorstel tot benoeming, wat inhoudt dat de aandeelhouders kunnen stemmen. Zowel Van Praag als Van Wijk zullen in principe tot november 2026 plaatsnemen in de RvC van Ajax.

Voor de rol van Van Halst - de technisch commissaris - heeft Ajax al een opvolger gevonden: Danny Blind. Voor Blind is deze rol in de RvC geen onbekende: hij vertolkte deze rol namelijk eerder meerdere jaren en zijn vertrek bij Ajax - Blind werd assistent-trainer bij Oranje en kon die functie niet combineren met het commissariaat bij Ajax - is nog niet eens zo lang geleden. Zijn voordracht is echter niet tijdens de aandeelhoudersvergadering van vrijdag, maar tijdens een buitengewone aandeelhoudersvergadering op woensdag 27 december.

Mogelijk wordt ook de rol van Louis van Gaal besproken. De voormalig trainer en directeur van Ajax is adviseur van de Raad van Commissarissen en heeft officieel dus geen functie bij de club. Wel zal hij de RvC van advies voorzien op zakelijk en technisch gebied. Tijdens de aandeelhoudersvergadering komt hier mogelijk meer duidelijkheid over.

Geen decharge voor directie en Raad van Commissarissen van Ajax

De directie en de Raad van Commissarissen zullen tijdens de aandeelhoudersvergadering nog geen decharge ontvangen voor het gevoerde beleid. Dit kan ook gelezen worden als: het gehanteerde beleid krijgt nog geen goedkeuring. Het agendapunt is dan ook van de agenda afgehaald. De belangrijkste reden hiervoor is het onafhankelijke (externe) onderzoek naar mogelijke belangenverstrengeling bij transfers gedaan door voormalig directeur voetbalzaken Sven Mislintat. Dit onderzoek loopt nog en om die reden wordt het agendapunt opgeschoven.

Op het moment dat er decharge verleend zou worden aan de directie en de RvC van Ajax, zouden de directieleden en commissarissen op een later moment niet meer hoofdelijk aansprakelijk kunnen worden gesteld voor diens handelswijze en gemaakte keuzes. Wanneer uit het onderzoek van KMPG blijkt dat directieleden en/of commissarissen hun verantwoordelijkheden hebben verzaakt, dan kan Ajax deze personen aansprakelijk stellen voor de geleden schade. Dit wordt ongetwijfeld vervolgd en mogelijk ook besproken tijdens de aandeelhoudersvergadering van vrijdag.

Aandeelhouders Ajax zullen volop vragen hebben

De aandeelhouders van Ajax - vaak 'gewoon' supporters van de club - zullen volop vragen hebben over wat er in het afgelopen jaar mis is gegaan met hun club. Hoe kon Ajax zo diep wegzakken? Voor een club die ieder jaar kampioen wil worden en mee wil doen met de Europese top zijn de prestaties van Ajax dit seizoen en vorig seizoen niet om over naar huis te schrijven. Het huidige seizoen zal voor veel supporters voelen als het tweede verloren seizoen op rij en dus zullen er veel kritische vragen komen.

Hoe kon het in de afgelopen twee zomerse transferperiodes zo misgaan? Wat ging er mis in die twee zomers? Waarom duurde het zo lang voordat er een directeur voetbalzaken gevonden kon worden? En waarom kreeg de nieuwe directeur voetbalzaken Sven Mislintat zoveel vrijheid? Waarom was het toezicht op zijn werk zo beperkt? Waarom greep er niemand in? Vermoedelijk zal er ook kritiek zijn op de overige RvC-leden Annette Mosman, Cees van Oevelen en Georgette Schlick, terwijl ook Maurits Hendriks - de Chief Sports Officer - en voormalig commissarissen Van Halst en Eringa het zullen moeten ontgelden. Het zullen vragen en opmerkingen zijn die gesteld worden om zo oorzaken te vinden achter de huidige sportieve malaise van Ajax.

Tegelijkertijd zullen de aandeelhouders ook perspectief willen zien. Hoe gaat Ajax er weer bovenop komen? Hoe krijgt de club het voor elkaar om straks wel weer mee strijden om de landstitel en écht mee te doen in Europa? Wat zijn de plannen van Van Praag en Van Wijk voor de korte, maar ook vooral voor de lange termijn - op het moment dat zij de club weer verlaten? De aandeelhouders zullen zoeken naar houvast in deze barre en moeilijke tijden voor de club die zij liefhebben.

Bart Veenstra (Twitter: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)

Wil jij in aanmerking komen voor free bets voor de interlands van Oranje? Bij Jack's Casino ben je aan het juiste adres!

Als je verantwoord speelt, houd je het leuk. Wat kost gokken jou? Stop op tijd, 18+!