Buitenkans én logische zet: Dit voegt Berghuis toe aan Ajax

door Thijs Zwagerman 48

Buitenkans én logische zet: Dit voegt Berghuis toe aan Ajax

door Thijs Zwagerman 48

Laatst geüpdatet

Het aantrekken van Steven Berghuis is voor Ajax evenveel een buitenkans als een logische zet. De aanvoerder van Feyenoord komt over voor maximaal 5,5 miljoen euro en zorgt ervoor dat Ajax-trainer Erik ten Hag er in de voorhoede een kwaliteitsspeler bij heeft. Een analyse van waar Berghuis vandaan komt, wat hij aan Ajax toevoegt en waar hij staat ten opzichte van Antony en David Neres.

De overstap van Feyenoord naar Ajax (of andersom) is één van de meest gevoelige acties binnen de voetballerij. Het is een actie die spelers door sentimentele voetbalsupporters doorgaans niet in dank wordt afgenomen. Verwijten als verraad en ondankbaarheid liggen op de loer en zeker als aanvoerder van Feyenoord moet je dan sterk in je schoenen staan om Rotterdam te verruilen voor Amsterdam. Berghuis maakt met zijn transfer naar Ajax eens te meer duidelijk hoe sterk hij in zijn schoenen staat en is vastberaden om ook in de Johan Cruijff ArenA aan te tonen dat hij het verschil kan gaan maken.

Achtergrond

Berghuis speelt als jeugdspeler jaren in de gezamenlijke opleiding van Vitesse en AGOVV Apeldoorn, maar belandt uiteindelijk via amateurclub WSV in de opleiding van Go Ahead Eagles. Als de club uit Deventer fuseert met de jeugdopleiding van FC Twente, is Berghuis de enige A-junior van Go Ahead die deze fusie overleeft. De flankspeler haalt in Enschede het eerste elftal, maar breekt uiteindelijk nooit definitief door. Tijdens een verhuurperiode bij VVV-Venlo verdient Berghuis een transfer naar AZ, waar hij na een moeizame start uitgroeit tot één van de smaakmakers in de Eredivisie. Premier League-club Watford raakt overtuigd en betaalt 6,5 miljoen euro om Berghuis in te lijven, maar het Engelse avontuur wordt geen succes. Feyenoord haalt Berghuis vervolgens eerst op huurbasis terug naar Nederland, waarna hij in de zomer van 2017 voor 6,5 miljoen euro definitief wordt ingelijfd. Na 199 wedstrijden, 87 doelpunten, 64 assists, een landstitel, een KNVB-beker en twee Johan Cruijff Schalen strijkt Berghuis nu neer in Amsterdam.

Rol en prestaties bij Feyenoord

Met het noemen van het fraaie rendement en de - zeker voor Feyenoord-begrippen - uitmuntende erelijst, kan de Rotterdamse periode van Berghuis als extreem succesvol worden bestempeld. Bij Feyenoord zet Berghuis een volgende stap in zijn ontwikkeling en lukt het hem om meerdere jaren achter elkaar een overtuigend rendement te overleggen. Dat dit Berghuis bij Feyenoord voor het eerst in zijn carrière wel lukt, komt niet alleen doordat hij zich heeft ontwikkeld tot een betere voetballer. Het heeft ook te maken met de rol die Berghuis bij Feyenoord invult.

Zeker in zijn laatste twee seizoenen in De Kuip krijgt Berghuis een vrije rol toebedeeld. Zoals eerder beschreven moest de kersverse Ajacied Berghuis in deze vrije rol het verschil maken. Op papier speelde de linkspoot als rechtsbuiten, maar in de praktijk dook Berghuis overal op waar hij dacht op dat moment het verschil te kunnen maken. Dit resulteerde erin dat hij regelmatig op de eigen speelhelft de bal kwam ophalen, maar ook dat hij de flank losliet en in de as van het veld tussen de linies opdook om daar aanspeelbaar te worden en gevaar te creëren.

Buitenkans én logische zet: Dit voegt Berghuis toe aan Ajax
Berghuis haalt de bal op eigen helft op.
Buitenkans én logische zet: Dit voegt Berghuis toe aan Ajax
Berghuis komt naar binnen en biedt zich tussen de linies aan.
Buitenkans én logische zet: Dit voegt Berghuis toe aan Ajax
Vanuit de as van het veld brengt Berghuis anderen in stelling.

Vergelijking met Ajax-concurrenten op basis van statistieken

Bij Feyenoord was Berghuis met afstand de belangrijkste en gevaarlijkste speler. Zo’n beetje alle creativiteit en aanvallende impulsen moesten bij hem vandaan komen en tevens was Berghuis verantwoordelijk voor de standaardsituaties. Ondanks het verschil in speelstijlen tussen Ajax en Feyenoord en de extreem dominante rol die Berghuis in Rotterdam vertolkte, is het interessant om te kijken waar Berghuis statistisch gezien staat ten opzichte van Antony en Neres, die afgelopen seizoen bij Ajax de rechtsbuiten-positie invulden.

Wat direct opvalt is dat de nieuwbakken Ajacied per negentig minuten veel doelgerichter is dan de Braziliaanse dribbelaars. Berghuis komt in de Eredivisie gemiddeld tot 3.5 schot per wedstrijd, terwijl Antony (0.3) en Neres (1.0) beduidend minder vaak uithalen. Ook wat betreft schoten op doel geeft Berghuis het Braziliaanse duo het nakijken. Met 1.7 tegenover de 0.7 van Antony en de 0.4 van Neres schiet Berghuis ook veel vaker tussen de palen.

Zowel Antony als Neres kunnen echter wel meer succesvolle dribbels overleggen dan Berghuis. De Brazilianen van Ajax komen in de Eredivisie tot een succesvol dribbelpercentage van respectievelijk 58 en 61 procent, waar Berghuis ‘slechts’ 51 procent van zijn dribbels ziet slagen. Daarentegen is de creativiteit van Berghuis weer meer terug te zien in het aantal key-passes per negentig minuten. De Oranje-international verstuurde het afgelopen seizoen 3.0 van dit soort belangrijke passes per wedstrijd, Neres (0.9) en Antony (1.1) lukte dit aanzienlijk minder vaak.

Buitenkans én logische zet: Dit voegt Berghuis toe aan Ajax

De passzuiverheid van Berghuis, Neres en Antony ontloopt elkaar verder nauwelijks, maar dat kan niet worden gezegd van het aantal touches per wedstrijd. Berghuis raakt de bal per negentig minuten gemiddeld bijna 75 keer aan, Antony en Neres komen niet verder dan respectievelijk 40.1 en 34.6 touches per wedstrijd. Verder kunnen we concluderen dat Berghuis met gemiddeld twintig keer balverlies per negentig minuten veel vaker balbezit verspeelt dan Antony (10.2) en Neres (8.8). Dit verschil kan mede worden verklaard door de minder vaak geslaagde dribbels van Berghuis, het feit dat hij meer voorzetten geeft en hij vaker richting doel schiet. Als deze risicovolle acties niet slagen, wordt het geregistreerd als balverlies.

Een veel gehoord kritiekpunt aan het adres van Berghuis is zijn verdedigende inzet. Bij Feyenoord liet de international het nog weleens afweten in verdedigend opzicht, iets dat onder Ten Hag bij Ajax absoluut niet geaccepteerd zal worden. Toch moet de ogenschijnlijk gebrekkige verdedigende inbreng van Berghuis, die zelf al eens van zich afbeet door te stellen dat hij in de topduels met Ajax en AZ veelal achter directe tegenstanders Nicolás Tagliafico en Owen Wijndal aan was gegaan, niet overdreven worden. De statistieken tonen namelijk aan dat Berghuis per wedstrijd gemiddeld meer balveroveringen noteert dan Antony en Neres. Antony verovert 0.2 ballen per wedstrijd, Neres 0.4 en Berghuis weet 0.5 ballen per wedstrijd te onderscheppen.

Over het algemeen, enkele gebieden nagelaten, kan Berghuis dus betere cijfers overleggen dan de Braziliaanse vleugelspelers van Ajax. Daarbij moet natuurlijk wel de kanttekening worden geplaatst dat Neres het afgelopen seizoen kwakkelde met blessureleed en Antony in zijn eerste seizoen bij Ajax lang geen onbetwiste basisspeler was. Berghuis was, zoals beschreven, dé man om wie het aanvalsspel van Feyenoord draaide en kreeg dan ook veel vrijheid om zijn creativiteit tentoon te stellen. Bij Ajax, waar Berghuis zal worden omringd door veel meer creatieve geesten dan bij Feyenoord, zal het voor de linkspoot dan ook lastiger worden om opnieuw zo dominant te worden als in het Feyenoord-shirt.

Perspectief bij Ajax

Met in het achterhoofd de rol van Berghuis bij Feyenoord en de hierboven omschreven statistieken die de Nederlander kan overleggen, is het interessant om in te zoomen op het perspectief en de toegevoegde waarde van Berghuis bij Ajax. De statistieken tonen aan wat het oog ook ziet: Berghuis is meer een type-Hakim Ziyech, die vanaf de flank naar binnen trekt, doelgericht is en anderen in stelling brengt, dan een traditionele buitenspeler die zijn directe tegenstander opzoekt, passeert en over diepgang (zonder bal) beschikt. Het ontbeert Berghuis aan pure snelheid, maar hij heeft wel een heel goed spelinzicht.

In het dynamische aanvalsspel van Ajax zou Berghuis mede daarom uitstekend kunnen functioneren. Bij Feyenoord was de 29-jarige altijd al gewend om op zoek te gaan naar ruimtes waarin hij aanspeelbaar kon worden, iets wat Ajax-trainer Ten Hag ook van zijn buitenspelers verwacht. Echter zal Berghuis bij Ajax wel meer in een stramien komen te spelen. Ten Hag verlangt - mede afhankelijk van de kracht van de tegenstander - van zijn buitenspelers dat zij óf voor breedte zorgen, óf tussen de linies in de as van het veld aanspeelbaar worden. De afstemming met de back en de middenvelders onder kapstok Sébastien Haller zijn daarbij cruciaal. Voor Berghuis, die een goed gevoel heeft voor het bespelen van de ruimtes, past deze dynamische manier van aanvallen uitstekend. In dit artikel wordt er meer uitgelegd over die aanvallende speelstijl:

De ambitie van Berghuis is om zich op het hoogste niveau te gaan laten zien. De international wil niet alleen bepalend worden binnen de landsgrenzen, maar ook in internationale Ajax-wedstrijden het verschil maken. Daarvoor zal Berghuis logischerwijs eerst een basisplaats moeten veroveren. En hoewel dit gezien zijn rendement en status in de Eredivisie misschien een vanzelfsprekendheid lijkt, staat vast dat het dringen wordt in de Ajax-voorhoede.

Natuurlijk wordt Neres in verband gebracht met een vertrek, maar als de Braziliaan al zou gaan dan blijven er met aanvoerder Dusan Tadić en de zeer talentvolle Antony nog altijd meer dan voldoende smaken over voor vleugelposities bij Ajax. Daarbij moet ook worden aangetekend dat Ten Hag de diepgang van zijn buitenspelers als een verbeterpunt binnen de Ajax-speelstijl noemde voor het komende seizoen. Met Berghuis op rechts en Tadić op links zou Ajax geen buitenspelers hebben die met hun snelheid voor diepte in het spel kunnen zorgen. De diepgang zonder bal zou in dat geval voornamelijk van de backs of middenvelders moeten komen, maar dat maakt Ajax wel afhankelijker en bij een gebrekkige uitvoering aanzienlijk gemakkelijker te verdedigen. Aan Ten Hag en zijn staf dan ook de taak om een speelwijze te creëren waarin zo veel mogelijk creatieve spelers, waaronder Berghuis, optimaal kunnen renderen.

Berghuis beschikt namelijk over veel facetten die ertoe kunnen gaan leiden dat hij bij Ajax een basisplaats gaat veroveren en doorslaggevend gaat zijn. Met zijn creativiteit, scorend vermogen, traptechniek en gogme bezit de linkspoot aantoonbaar veel kwaliteiten die het aanvalsspel van Ajax ten goede komen. In het drukke speelschema van de Amsterdammers is de laatste jaren bovendien gebleken dat dubbele bezetting op de flanken zeker geen overbodige luxe is. Het aantrekken van Berghuis, voor de relatief lage transfersom van minstens vier miljoen miljoen euro, is zodoende voor zowel Ajax als de ambitieuze Berghuis een logische stap. De Amsterdammers hebben de flankposities gegarandeerd kwalitatief én kwantitatief sterk bezet en verschaffen zichzelf meer aanvallende smaken, terwijl de stap naar Ajax voor Berghuis zelf een uitgelezen kans is om zich te laten zien in de Champions League en daarmee ook zijn kansen op speeltijd in Oranje te verbeteren.

Thijs Zwagerman (Twitter: @ThijsZwagerman | e-mail: t.zwagerman@ajaxshowtime.com)

Lees meer over:
Plaats reactie
Laad meer reacties

Je bekijkt nu de reacties waarvoor je een notificatie hebt ontvangen, wil je alle reacties bij dit artikel zien, klik dan op onderstaande knop.