De visie van Francesco Farioli vloekt met het klassieke Ajax-voetbal, zo concludeert Pieter Zwart van Voetbal International. De 36-jarige oefenmeester kondigde maandagochtend zijn vertrek aan bij de Amsterdammers en dus moet Ajax op zoek naar een nieuwe hoofdtrainer.

'De club van de Amsterdamse bluf blonk dit seizoen uit in bescheidenheid', begint Zwart zijn betoog. 'Ajax staat als institutie voor flair. Francesco Farioli zweert als trainer bij voorzichtigheid. De Italiaan veranderde met die visie een bij elkaar geraapt zooitje tot een team dat uitblonk in arbeidsethos. De Amsterdamse slogan die hij op zijn elftal plakte: bloed, zweet en tranen. De idealen over attractief aanvalsspel zette hij vakkundig in de ijskast.'

Na een jaar eindigt het avontuur van de Italiaan bij Ajax dus alweer. De columnist legt uit dat de zienswijze van Farioli op vijf manieren vloekt met de klassieke Ajax-manier. De eerste manier waarop dat gebeurt is dat de jonge coach totaal geen problemen heeft met breedteballen. Volgens Johan Cruijff moest de eerste bal altijd diep zijn, want dat zou aanvallend en verdedigend de beste oplossing zijn.

Aanvallend kom je zo dichter bij het doel, terwijl je verdedigend meer spelers achter de bal hebt staan. Volgens Farioli was een bal breed spelen een goede manier om de tegenstander te lokken. 'Net als met de voet op de bal gaan staan om het spel te vertragen. Trucs uit het boekje van zijn leermeester Roberto de Zerbi.' Veilige passes gingen dit seizoen voor het doorbreken van linies.

Tekst gaat verder onder de foto.

Ajax, de club van 4-3-3, verdedigde op eigen helft met 5-4-1

'De club van 4-3-3 en 3-4-3 verdedigde dit seizoen op eigen helft in 5-4-1', gaat Zwart verder met zijn betoog. In de voorbereiding zou dit gedaan zijn om de wankele defensie te stabiliseren. 'Met controleur Jordan Henderson als extra speler in de laatste lijn moest Ajax leren op eigen helft de ruimte klein te maken.'

Wel kende die manier van denken een voordeel: 'Ajax overleefde tot de implosie op het einde in wedstrijden moeilijke fases. Vorig seizoen lag het achterin helemaal open zodra tegenstanders ontsnapten aan de hoge druk.' Een mislukt drukmoment was voor Jordan Henderson een signaal om in te zakken. De twee aanvallende middenvelders volgden dit voorbeeld.

'Voor de Cruijffiaanse wijsheid dat de tegenstander niet kan scoren als Ajax de bal heeft, was Farioli niet vatbaar'

Verder dacht Farioli tijdens het aanvallen veel aan de verdediging. 'Voor de Cruijffiaanse wijsheid dat de tegenstander niet kan scoren als Ajax de bal heeft, was Farioli niet vatbaar. Voor de trainer die in zijn controledrift niets overlaat aan het toeval waren dat juist de gevaarlijkste momenten', wordt geschreven.

Zwart voegt toe: 'Om minder kwetsbaar te worden voor snelle uitbraken, schoof Farioli zijn backs in de eerste seizoenshelft naar de binnenkant. Devyne Rensch en Jorrel Hato vormden samen met Henderson een beschermingslinie van drie voor de centrale verdedigers.'

Tekst gaat verder onder de foto.

Farioli gelooft niet in het concept van de beste opstelling

Ajax ging altijd uit van eigen kracht, wie de tegenstander ook was. 'De eigen speelwijze met hoge druk en positiespel was heilig. In een traditioneel Ajax-seizoen werd in de eerste maanden gezocht naar de sterkste elf en werd dat team daarna zo vaak mogelijk opgesteld.'

'De filosoof Farioli geloofde niet in het concept beste opstelling. Hij vergelijkt dat met het kiezen van een film op Netflix. Wat aanspreekt, hangt af van het moment. Voetbal is in de ogen van Farioli niet anders.' Tegenstander en fitheid zouden dwingen tot variatie. De Italiaan analyseerde elke tegenstander tot in de details en gelooft in keihard werken. Hij dacht allerlei scenario's uit voor elke wedstrijd.

Farioli laat Ajax voetballen met de helm op, iets wat Ajax niet kent

Het laatste verschil gaat om het voetballen met de helm op, een bekende metafoor van Farioli. De oefenmeester sprak over twee manieren van spelen. 'Voetballen in pak en voetballen met helmen op. Anders gezegd: domineren als het kan, vechten als het moet. Farioli bouwde aan een groep met een mariniersmentaliteit: elke speler offerde zich op voor het grote geheel', constateert Zwart.

Wanneer het positiespel ondermaats was in wedstrijden, werd er overgeschakeld naar vechtlust. 'Bij de club die zichzelf voorstaat op technisch verfijnd spel, werkte Farioli aan karakter en fitheid. Spitsen complimenteerde hij niet vanwege doelpunten, maar vanwege defensief werk. Voor Farioli begon voetbal niet met creativiteit, maar met hard werken.' Toen Youri Baas in de slotweken wegviel, bleek de tactische discipline niet genoeg om punten te blijven pakken, concludeert Zwart.

Wel bereikte de Italiaan de Champions League met de Amsterdamse club, wat bittere noodzaak was. Het grote toernooi zal de broodnodige centen opleveren, waardoor er gedeeltelijk geherinvesteerd kan worden in een betere selectie. 'Dat deed hij door professionaliteit en organisatie toe te voegen aan de Ajax-doctrine. Toch bleef het fundamentele verschil over de Ajax-principes altijd bestaan.'