Johan Cruijff (Amsterdam, 25 april 1947 - Barcelona, 24 maart 2016) wordt gezien als een van de grootste Ajacieden, zo niet de grootste, aller tijden. De geboren Amsterdammer kende fantastische tijden bij Ajax, waarna hij ook bij clubs als FC Barcelona en Feyenoord grote successen wist te boeken.
Cruijff, geboren in Betondorp, doorliep vanaf 1957 de jeugdopleiding van Ajax, al trainde hij vanaf zijn zesde leeftijd wel al mee. Al snel werd duidelijk dat er sprake was van een groot talent. Op 15 november 1964 maakte Cruijff op zeventienjarige leeftijd zijn officiële debuut voor Ajax. Dit deed hij onder trainer Vic Buckingham tijdens een verloren wedstrijd tegen GVAV (3-1). Cruijff maakte die middag wel het enige doelpunt van Ajax.
In zijn debuutseizoen eindigde Cruijff met Ajax nog teleurstellend als dertiende, maar een seizoen later ging het een stuk beter. Trainer Rinus Michels haalde enkele aanvallende versterkingen - zoals Co Prins en Henk Groot - maar uiteindelijk wist Cruijff een basisplaats te veroveren. Ajax werd kampioen, zoals dat het met Cruijff ook werd in 1967, 1968, 1970, 1972, 1973 en later ook nog in 1982 en 1983. Cruijff won met Ajax ook vijf keer het bekertoernooi.
Tekst gaat verder onder de foto.
Ook Europees wist Cruijff met Ajax - waarvan hij de grote leider en ster was - grote successen te boeken. In 1971, 1972 en 1973 wisten de Amsterdammers de Europa Cup I (nu de Champions League genoemd) te winnen. Bovendien werd in 1972 de Wereldbeker voor clubs gewonnen.
In de zomer van 1973 vertrok Cruijff naar FC Barcelona. Cruijff was aanvoerder bij Ajax, maar zijn aanvoerderschap genoot niet langer de voorkeur van alle spelers in de Ajax-selectie. Tijdens een trainingskamp in De Lutte gaf Piet Keizer aan weer aanvoerder te willen worden. Er werd vervolgens gestemd of Cruijff aanvoerder moest blijven. Hij kreeg slechts drie stemmen voor en liefst dertien tegen. Keizer werd aanvoerder, terwijl Cruijff de beslissing van de spelersgroep zag als een motie van wantrouwen. Hij wist toen eigenlijk meteen al dat hij moest vertrekken en dat gebeurde later in de zomer van 1973.
Bij FC Barcelona kwam Cruijff opnieuw te werken met Michels. Met FC Barcelona won hij het kampioenschap in 1974, de eerste landstitel in 14 (!) jaar. Ook blonk Cruijff als speler van FC Barcelona uit tijdens de legendarische 0-5 zege op bezoek bij Real Madrid.
Tekst gaat verder onder de foto.
De invloed van Cruijff bij FC Barcelona gaat verder dan alleen zijn prestaties op het veld. Hij veranderde de identiteit en het voetbal-dna van de club. Later was Cruijff trainer van FC Barcelona - tussen 1988 en 1996 - en was hij de oprichter van wat het 'Dream Team' wordt genoemd. Hij bouwde een elftal met grote spelers als Pep Guardiola, Ronald Koeman, Hristo Stoichkov en Michael Laudrup. Dit team won in 1992 de Europa Cup I, de eerste in de geschiedenis van Barça.
Ook introduceerde Cruijff een nieuwe speelstijl bij FC Barcelona, een op balbezit gebaseerde aanvallende speelstijl, wat later onder Guardiola uitbloeide tot het 'tiki-taka-voetbal'. Ook gaf Cruijff veel kansen aan spelers vanuit de eigen jeugd.
De filosofie van Cruijff is niet alleen bij Ajax, maar ook bij FC Barcelona diep geworteld in de manier van spelen en beleid voeren. Cruijff is niet alleen in Nederland een grootheid, ook in Barcelona en Catalonië wordt hij op handen gedragen.
Na zijn periode bij FC Barcelona vertrok Cruijff naar de Verenigde Staten. Hij ging daar spelen voor Los Angeles Aztecs en Washington Diplomats. Hij kwam vervolgens ook een korte periode uit voor het Spaanse Levante, waarna hij terugkeerde bij Washington Diplomats. Daar speelde hij niet lang, want in 1981 keerde Cruijff terug bij Ajax.
In 1982 en 1983 werd Cruijff 'logischerwijs' weer kampioen met Ajax. In de laatste maanden van het seizoen 1982/1983 kwam Cruijff in conflict met Ajax-voorzitter Ton Harmsen. Harmsen vond Cruijff te oud en was van mening dat de voetballer moest inleveren qua salaris. Cruijff was het er niet mee eens en uit rancune stapte hij over naar aartsrivaal Feyenoord. Met die club verloor hij weliswaar met 8-2 van Ajax, maar werd hij dat seizoen uiteindelijk wel kampioen met de Rotterdammers. Na dat seizoen besloot Cruijff zijn kicksen aan de wilgen te hangen.
Tekst gaat verder onder de foto.
Na zijn periode als voetballer werd Cruijff trainer en die trainersloopbaan begon hij bij Ajax. In 1986 en 1987 wist de Amsterdammer met Ajax kampioen te worden. Daarnaast wist hij met Ajax als trainer eindelijk weer eens een Europees succes te boeken. De Europa Cup II - nu de Europa League - werd in 1987 gewonnen.
Later was Cruijff nog vaker betrokken bij Ajax. Hij was er commissaris en stond aan de basis van de Cruijff Revolutie, ook wel Fluwelen Revolutie genoemd. In oktober 2015 werd bij Cruijff longkanker vastgesteld. Aan die ziekte zou hij uiteindelijk in maart 2016 komen te overlijden. Sinds zijn overlijden werden in Amsterdam en Barcelona meerdere dingen naar Cruijff vernoemd. Zo werd de Amsterdam ArenA omgedoopt tot Johan Cruijff ArenA en heet het tweede stadion van FC Barcelona Estadi Johan Cruyff.