Ze hadden al niet zo’n goed imago, en nu is uit onderzoek gebleken dat het nog waar is ook. Het gaat de meeste voetbalmakelaars om het geld. Met Mino Raiola en Sigi Lens als grootste parasieten. Ze hadden al niet zo’n goed imago, en nu is uit onderzoek gebleken dat het nog waar is ook. Het gaat de meeste voetbalmakelaars om het geld.

Scène uit een documentaire van de BBC van een jaar of tien geleden. Juan Laporta, president van Barcelona, zit in de auto als zijn telefoon gaat. Aan de andere kant hangt Sigi Lens, de zaakwaarnemer van Patrick Kluivert. Lens wil een sloot geld. Laporta weigert, hangt op en lacht Lens daarna uit. Hij vermaakt zich kostelijk, maar eigenlijk heeft Laporta niet veel redenen om te lachen. Lens heeft Barcelona dan al meer dan twee miljoen euro uit de zak geklopt.

Het verhaal zal ze bij Ajax niet vreemd in de oren klinken. De transfer van Mounir El Hamdaoui naar Fiorentina ketste mede af op de zak geld die Lens van Ajax eiste. Niet alleen voor El Hamdaoui, maar ook voor zichzelf. Hij startte doodleuk met negen ton (en dat voor een transfer van 1,5 miljoen euro), toen de partijen eruit waren was het al te laat voor de transfer. Voor de goede orde: van Fiorentina had Lens ook al een commissie bedongen.

Onderzoek
De acties van Lens schetsen een beeld van het beroep van voetbalmakelaar. Met de sportieve carrière van een speler ondersteunen heeft het weinig te maken; met zo snel en zo veel mogelijk geld binnenscheppen des te meer. Natuurlijk zijn niet alle voetbalmakelaars alleen maar bezig met graaien. Er zijn talloze bureaus en zaakwaarnemers die wél oog hebben voor de speler en zijn sportieve carrière, maar die zijn in de minderheid. Dat beeld werd bevestigd door een onderzoek van Eurofoot Players dat gisteren werd gepubliceerd.

Wereldwijd zijn meer dan 6.000 spelersmakelaars actief met een officiële licentie. In de beroepstak gaan honderden miljoenen euro’s om, maar slechts een deel van de makelaars profiteert daarvan. Zo vertegenwoordigen 83 makelaars en bureaus de helft van de spelers van de vijf grote competities. Eurofoot Players vroeg voetbalmakelaars in Europa wat ze nu eigenlijk deden voor hun cliënten. Vrijwel allemaal gaven ze aan vooral bezig te zijn met transferonderhandelingen, slechts 16,9 procent zei zich dagelijks bezig te houden met het ondersteunen van de speler zelf. De helft van de zaakwaarnemers meldde zelfs dat ze zich nooit bezighouden met weinig lucratieve beslommeringen als het zoeken van een huis, visa voor familieleden, fiscale poespas of blessurepreventie.

Bovendien bleek het klantenbestand van de voetbalmakelaars slechts voor 42 procent te bestaan uit volwassen profvoetballers – de rest van de klandizie wordt gevormd door jeugdspelers. Die moeten het liefst op een zo kort mogelijke termijn geld opbrengen, anders zijn de inspanningen van de makelaar voor niets. Voor veel zaakwaarnemers geldt: hoe sneller die jonge ventjes een dik contract tekenen, hoe beter. Dat zie je terug in de praktijk: jonge spelers verhuizen steeds vaker naar Arsenal, Chelsea, Juventus en Manchester City nog voordat ze hun debuut hebben gemaakt in het eerste elftal van de club waar ze zijn opgeleid.

Verder bleek 40 procent van de makelaars naast spelers ook coaches te vertegenwoordigen, en liefst 70 procent ook clubs. Dat leidt ertoe dat voetbalmakelaars met meerdere petten op aan de onderhandeltafel zitten. Goed voorbeeld: ex-pizzabakker Mino Raiola. Hij vertegenwoordigt een hoop spelers, maar ook een coach als Martin Jol. Met alle gevolgen van dien. Bij Ajax duwde hij via Jol voetballers als Mido (te dik), Atouba (te slecht), Kerlon (geblesseerd) en Ze Eduardo (wie?) naar binnen. Bij Fulham, Jols nieuwe club, krijgt Raiola hetzelfde voor elkaar: de Tsjechen Grygera en Kasami kregen een contract dankzij de tandem Jol-Raiola.

Rariteitenkabinet
Je kunt je afvragen waarom je zoiets toestaat als club. Het is toch vrij duidelijk dat er andere dan sportieve overwegingen meespelen bij spelers die via de zaakwaarnemer van de trainer komen? En als speler kun je je afvragen wat je opschiet met een makelaar die zoveel commissie eist dat de transfer naar een nieuwe club klapt.

Voetbalmakelaars die vooral bezig zijn met hun eigen bankrekening, maken de sport kapot. Het is mede aan Lens te danken dat een balkunstenaar als El Hamdaoui niet op het veld in Florence staat, maar zijn weekenden thuis op de bank verbijt. Mino Raiola maakte van het Ajax onder Jol een rariteitenkabinet van dikke, slechte en geblesseerde voetballers.

Verschillende voetbalbonden denken na over manieren om de invloed van makelaars te beperken. In Engeland wordt de commissie van de zaakwaarnemers sinds vorig jaar openbaar gemaakt op last van de Engelse voetbalbond. Het doel: de transparantie vergroten. Prima initiatief. Zoiets zou de FIFA mondiaal moeten invoeren, maar met transparantie hoef je bij Blatter & co niet meer aan te komen.

Zaakwaarnemers zouden moeten opkomen voor de belangen van de speler die ze vertegenwoordigen – niet alleen financieel, maar vooral sportief. De enige manier om dat af te dwingen is de rekening van de zaakwaarnemer neerleggen bij de speler zelf. Dat gebeurt in steeds meer landen, maar niet in Nederland. Daar betaalt de club nog altijd voor de diensten van de zaakwaarnemer die door de speler is aangesteld. Mounir El Hamdaoui zou nooit negen ton betalen voor de diensten van Sigi Lens. Als Lens dat bedrag zou durven te vragen aan El Hamdaoui, dan zou die er alleen maar hard om lachen.

Probleem opgelost.