Jari Litmanen kijkt nog altijd met een goed gevoel terug op zijn periodes bij Ajax, zo vertelt hij in gesprek met NRC. De oud-speler van Ajax won in 1995 de Champions League en wereldbeker, maar vertelt dertig jaar later dat hij zich tijdens beide finales niet optimaal voelde.

Bestel nu het nieuwe thuistenue of de trainingscollectie in de webshop van Ajax!

Nog altijd is Litmanen trots dat hij als Fin een topcarrière kende in het voetbal. In het Scandinavische land was het destijds niet makkelijk om door te breken als profvoetballer, waardoor hij op jonge leeftijd naar Ajax verkaste. Tot zijn veertiende levensjaar beoefende Litmanen naast voetbal ook ijshockey; de populairste sport in Finland.

'Veel mensen vonden mij een betere ijshockeyer, maar ik had zelf toch meer met voetbal. Vooral van Liverpool, Kenny Dalglish, was ik groot fan. Je kan beide sporten blijven beoefenen, zei mijn vader, maar dan zal je in geen van beide de internationale top halen. Hij liet de keus, heel slim, aan mij. Niet lang daarna stopte ik met ijshockey.'

'Dan had ik in België gespeeld'

Het was oud-Ajax-scout Ton Pronk die in 1992 naar Finland vloog om Litmanen aan het werk te zien. 'Tonnie is de eerste van Ajax die mij heeft zien spelen. Voor de Finse bekerfinale tussen FF Jaro en mijn club MyPa-47 zat hij op de tribune. Hij zag iets in mij, en als hij dat niet had gezien, had het allemaal heel anders uitgepakt. Dan had ik in België gespeeld, of zo.'

Kort na Litmanens komst bij Ajax raakte Dennis Bergkamp geblesseerd, waardoor Litmanen als nummer tien mocht spelen in een oefenwedstrijd tegen SV Deurne. Hoewel coach Louis van Gaal aanvankelijk weinig vertrouwen in hem had en zelfs overwoog hem naar huis te sturen, veranderde hij van mening na vier doelpunten van de Fin. Van Gaal zag ineens potentie en besloot Litmanen rustig te laten wennen, in de overtuiging dat hij kon uitgroeien tot een belangrijke speler.

'Zonder dat hij het besefte, was Bergkamp heel belangrijk voor mij', verklaart Litmanen. 'Niet alleen omdat ik op zijn positie mocht spelen toen hij geblesseerd was, maar ook omdat ik in dat jaar voor zijn vertrek naar Internazionale veel van hem heb geleerd. Hij was veel beter dan ik, maar ik wilde hem niet kopiëren, alleen van hem leren. Door hem dacht ik na over mijn kwaliteiten en tekortkomingen. Als hij langer bij Ajax was gebleven, had ik veel minder voor de club kunnen betekenen.'

Tekst gaat verder onder de foto.

Litmanen zou uiteindelijk tot 132 goals voor Ajax komen, terwijl hij vijf landstitels, drie KNVB-bekers, drie Nederlandse Super Cups, de Champions League, de UEFA Super Cup én de wereldbeker voor clubteams wist te winnen. Toch houdt de middenvelder gemengde gevoelens over aan de gewonnen finales van de Champions League en wereldbeker in 1995.

'Ik was goed in vorm, had een sterke halve finale in de Champions League gespeeld. Maar een week voor de finale kreeg ik last van hooikoorts, rode ogen. ’s Nachts sliep ik nauwelijks, overdag juist veel. Ik raakte uit mijn ritme, waardoor ik tijdens de finale helemaal op was. Bij de wereldbekerfinale in Tokio gebeurde ongeveer hetzelfde. Ik sliep slecht door het tijdsverschil, voelde me niet fris. Terwijl onze tegenstander Grêmio al een paar weken in Japan zat.'

Tekst gaat verder onder de foto.

Na periodes bij FC Barcelona en Liverpool keerde Litmanen in 2002 terug bij Ajax. De spelmaker erkent dat zijn tweede dienstverband in Amsterdam geen enorm succes was. 'Sportief gezien was die tweede periode duidelijk minder dan de eerste. En voor iemand die het beste uit zichzelf wil halen, en belangrijk wil zijn voor zijn club, is dat teleurstellend, dat klopt.'

'Zou Ajax nú de kwartfinale van de Champions League halen, dan was iedereen dolblij'

Litmanen vertrok uiteindelijk, mede door een aantal blessures, bij Ajax. Desondanks heeft het zijn relatie met de club niet geschaad. 'Mijn gevoel voor Ajax is nooit veranderd. Die tweede periode was om meerdere redenen niet zo succesvol, al vind ik dat dat niet overdreven moet worden. In mijn eerste jaar werden we tweede in de competitie, en speelden we kwartfinale Champions League. In mijn tweede jaar werden we kampioen. Zou Ajax nú de kwartfinale van de Champions League halen, dan was iedereen dolblij. En we waren maar een minuut van de halve finale verwijderd, hè', doelt Litmanen op de Champions League- uitschakeling tegen AC Milan in 2003.

Tot slot komt Litmanen nog met een mooie boodschap over zijn carrière. 'Geld of roem hebben me nooit gemotiveerd om 25 jaar te voetballen. Ik vond het gewoon leuk en heb clubs altijd op gevoel gekozen. Bij Ajax ben ik lang blijven hangen, omdat die club paste bij de mens en voetballer die ik ben. Omdat ik voelde dat het goed was.'