Jari Litmanen

Jari Litmanen (Lahti, 20 februari 1971) is een van de meest iconische spelers uit de geschiedenis van Ajax. De nuchtere en bescheiden Fin verovert in de jaren negentig de harten van de supporters van Ajax en keert in 2002 nog eens terug bij de club.

In 1992 loopt Litmanen, die in zijn geboorteland speelde voor Reipas Lahti, HJK Helsinki en MyPa, stage bij Ajax. Na zijn eerste oefenwedstrijd zijn er twijfels bij Ajax. Toenmalig trainer Louis van Gaal is eigenlijk van plan om de Fin terug naar huis te sturen. Als rechtshalf kan Litmanen namelijk niet overtuigen.

Een geluk bij een ongeluk is dat Dennis Bergkamp tijdens een tweede oefenwedstrijd niet kan spelen. Litmanen krijgt de kans op tien en laat zich zien. 'In het leven heb je altijd geluk nodig, je moet zowel in als buiten het veld op het juiste moment op de juiste plek zijn.'

Litmanen tekent uiteindelijk bij Ajax, maar in zijn eerste seizoen (1992/93) komt hij tot slechts veertien optredens en één doelpunt. Het vertrek van Bergkamp in de zomer van 1993 biedt uitkomst. Litmanen krijgt een basisplaats en in het seizoen 1993/94 is de Finse speler in 38 wedstrijden liefst 34 (!) keer trefzeker. Litmanen wordt logischerwijs ook verkozen tot Voetballer van het Jaar in Nederland.

Litmanen wint Champions League met Ajax

Een seizoen later weet Litmanen zich ook op het Europese toneel te laten zien met Ajax. Niet alleen wordt de club wederom landskampioen, maar Litmanen wint in het seizoen 1994/95 ook de Champions League met Ajax. In de Champions League-campagne is hij destijds in elf duels goed voor zes doelpunten.

Tekst gaat verder onder de foto.

jari litmanen ajax — Jari Litmanen wint in 1995 de Champions League met Ajax.

Waar veel spelers na het Champions League-succes vertrekken bij Ajax, blijft Litmanen bij Ajax. 'De sfeer bij Ajax gaat boven het geld van Italië', zegt hij onder meer. 'Beter dan bij Ajax krijg ik het waarschijnlijk nooit, dus ik blijf. Ik heb alles te danken aan Ajax. Dat wil ik de club op deze manier laten weten.'

In het seizoen 1995/96 boekt Litmanen nieuwe successen met Ajax. De club wint in het najaar het WK voor Clubteams en opnieuw wordt Litmanen kampioen met de Amsterdamse club. In de halve finale van de Champions League verliest Ajax in eigen huis met 0-1 van Panathinaikos. Tijdens de return is het Litmanen die opstaat. Ajax wint met 0-3, mede dankzij twee treffers van de Fin. In de finale speelt Ajax tegen Juventus. Het duel eindigt in 1-1, namens Ajax weet Litmanen te scoren. Uiteindelijk verliest Ajax na het nemen van strafschoppen. Met negen goals uit tien wedstrijden wordt Litmanen topscorer van het Champions League-seizoen.

Fin ziet veel teamgenoten vertrekken, maar blijft zelf Ajax nog lang trouw

Litmanen ziet vervolgens opnieuw veel teamgenoten vertrekken en het is te merken dat Ajax achteruitgang boekt. De club ziet PSV kampioen worden en eindigt zelf op een teleurstellende vierde plaats in 1997. Wel bereikt Ajax dat seizoen de halve finale van de Champions League, waarin Juventus opnieuw te sterk is voor de Amsterdammers.

In de zomer van 1997 vertrekken nog meer hoofdrolspelers bij Ajax, onder wie ook trainer Louis van Gaal. Onder diens opvolger Morten Olsen wint Ajax in het seizoen 1997/98 de dubbel. Na het seizoen 1998/1999 neemt Litmanen afscheid van Ajax. In dat seizoen wint Ajax de beker, maar eindigt het de competitie teleurstellend op plek zes. Na het duel met RKC Waalwijk neemt Litmanen, samen met Danny Blind, afscheid van Ajax.

Tekst gaat verder onder de foto.

edwin van der sar jari litmanen ajax — Jari Litmanen zou tot medio 1999 bij Ajax blijven spelen, net als Edwin van der Sar.

Avonturen bij FC Barcelona en Liverpool en terugkeer bij Ajax

Litmanen komt in zijn eerste periode bij Ajax tot 212 wedstrijden voor Ajax, waarin hij 119 keer weet te scoren. Hij vertrekt transfervrij naar FC Barcelona, waar hij anderhalf seizoen speelt. Vervolgens speelt Litmanen anderhalf jaar voor Liverpool - waar hij onder meer de FA Cup en de UEFA Cup wint -, om in de zomer van 2002 terug te keren bij Ajax.

Tijdens zijn eerste training sinds zijn terugkeer is het een drukte van jewelste. Litmanen wordt gehaald voor de breedte van de selectie, maar is al vrij snel meteen belangrijk. Zo weet hij tegen Feyenoord (1-2 winst) een assist te leveren en te scoren. Omdat Litmanen kwakkelt met blessures, moet hij ook veel wedstrijden missen. In de tweede ronde van het Champions League-toernooi is hij wel veel van de partij. Zo is hij trefzeker tijdens de thuiszege op AS Roma (2-1).

Tekst gaat verder onder de foto.

In de kwartfinale tegen AC Milan is Litmanen als invaller goed voor de gelijkmaker (2-2). Helaas verliest Ajax dit duel, maar na afloop zijn er volop complimenten voor de Fin. Zo wordt in de media het volgende geschreven:

'De wissel van Jari Litmanen ten koste van Jelle van Damme deed de wedstrijd kantelen. De geroutineerde Fin gaf het te lichte Ajax-middenveld met Sneijder, Yakubu, O'Brien en Pienaar body en daarmee het initiatief. Het begon te lopen, de bal ging rond en er kwam meer beweging in. Zo kwamen er meerdere kansen en kon Litmanen in de drieënzestigste minuut gelijkmaken. In de achtenzeventigste minuut kwam Ajax opnieuw op gelijke hoogte. De Amsterdammers konden rondtikken op de helft van AC Milan. Dat het doelpunt van Tomasson Ajax alsnog de das omdeed, doet weinig af aan de prestatie van Litmanen en Ajax in het algemeen. Jari Litmanen bewijst dat hij nog steeds de beste speler van het veld kan zijn in een wedstrijd op dit niveau.'

Blessures dwingen Litmanen naar uitgang bij Ajax

In de zomer van 2003 vertrekt aanvoerder Cristian Chivu bij Ajax, waarna trainer Ronald Koeman besluit de band over te dragen aan Litmanen. Al in de voorbereiding op dit seizoen loopt Litmanen tegen een blessure op. Geurende het hseizoen kampt hij met meerdere verschillende blessures. Het zorgt ervoor dat Ajax besluit afscheid te nemen van de Finse clublegende. Litmanen neemt nog tijdens het seizoen afscheid van Ajax en gaat spelen voor FC Lahti uit zijn geboorteland.

Daarna komt Litmanen nog uit voor Hansa Rostochk, Malmö FF, Fulham, wederom FC Lahti en HJK Helsinki. Met HJK Helsinki wordt hij kampioen en dat betekent zijn eerste landstitel in Finland. Op 40-jarige leeftijd hangt hij zijn kicksen aan de wilgen en dat mag een enorme prestatie genoemd worden, aangezien Litmanen al in de jaren negentig steeds vaker last kreeg van blessures.

Na het beëindigen van zijn carrière is Litmanen nog geregeld te zien bij Ajax en in Amsterdam. Onlangs verscheen er opnieuw een biografie over de Fin, geschreven door Mike van Damme. De vraag is vooral: zien we Litmanen ooit nog terug bij Ajax? 'Wie weet. Toen ik nog speler van Ajax was, heb ik ooit gezegd: Het moet een combinatie van Sjaak Wolfs (oud-materiaalman, red.) en assistent-trainer Bobby Haarms zijn.’