Ko Itakura zakte tegen Benfica in tussen de andere centrale verdedigers. Dat hielp Ajax defensief, maar ook juist offensief, zo zag Pieter Zwart. Samen met Lentin Goodijk bespreken ze het verloren Champions League-duel van de Amsterdammers in Rondje Europa van Voetbal International. Ajax verloor op dinsdagavond met 0-2 van Benfica.

Ajax is dit seizoen zoekende in de opstelling en begon tegen Benfica met Vitezslav Jaros op goal, met Itakura op het middenveld en basisdebutant Rayane Bounida rechtsvoorin. Ondanks deze wijzigingen kreeg Ajax opnieuw, ditmaal indirect, een tegentreffer uit een spelhervatting.

'Probeer eens een keer iets anders', begint Zwart over de spelhervattingen. ´Het is duidelijk dat dit niet werkt. Je krijgt er geen zelfvertrouwen van als het keer op keer niet lukt. Alleen voor het idee alleen al, zou ik een keer iets anders proberen.' Jaros kon ook geen uitweg bieden bij de spelhervattingen, maar toch was het een logische keeperswissel, zo denkt Goodijk.

Tekst gaat verder onder de foto.

'Pasveer zag er tegen Excelsior en sc Heerenveen niet zo goed uit. Zes wedstrijden en vijftien tegengoals. Er zijn gewoon momenten waarbij je ziet dat hij niet snel genoeg in de hoek is. Pasveer leek vorig jaar nog wel iets proactiever.' Zwart ziet daarentegen dat de 42-jarige goalie niet meer dezelfde is na zijn blessure in het voorjaar van 2025. 'Sinds hij terug is van die blessure is het niet meer overtuigend.'

Goodijk ziet dat de spelers van Ajax allemaal dicht bij elkaar zitten qua niveau. 'Dus op bijna elke positie kun je iedere week wel iemand anders neerzetten met redelijke argumenten. Dat is onder de lat ook zo. Jaros is de betere lijnkeeper en Pasveer is de betere leider. Waar kies je dan voor? Je ziet nu dat keepen met voorzetten en corners ook niet zijn sterkste punt is.'

Itakura stabiel op het middenveld 

Een andere wijziging in de basis was dat Itakura op het middenveld speelde. Dit gaf Ajax de mogelijkheid om met vijf verdedigers te gaan spelen. De Japanner liet zich dan inzakken tussen de centrale verdedigers. Fred Grim gaf na de wedstrijd aan dat de spelers tijdens de wedstrijd zelf de afweging mochten maken om met vijf verdedigers te gaan spelen.

'De spelers besloten op een gegeven moment toch dat het 4-4-2 blok - dat onder Heitinga geïntroduceerd is en in iedere wedstrijd slecht heeft gewerkt, maar toch iedere wedstrijd weer werd gebruikt - toch een keer in de prullenmand ging. Daarna was het verdedigend een stuk stabieler en logischer', zo is de analyse van Zwart.

Ajax was niet alleen laag op het veld, maar ook hoog op het veld beter door deze omzetting. 'Een van de dingen die je zag vanuit die 4-4-2 is dat ze wel op de positie gingen staan, maar geen idee hadden hoe ze druk naar voren moesten geven. De spelers wisten wel dat ze moesten bewegen, maar niemand wist waar naartoe. Dat zag je ook in de openingsfase tegen Benfica. Die gingen ook heel makkelijk spelen en niemand zette druk.'

Zwart zag dat de omzetting ook offensief een voordeel had. 'Na de omzetting zakte Itakura in tussen Sutalo en Baas. Dan kun je denken van: wat defensief. Maar het hielp Ajax juist offensief. Hoger op het veld geeft het de mogelijkheid om met de back door te verdedigen op de back van de tegenstander. Juist omdat je daar achter nog drie centrale verdedigers hebt.'

Tekst gaat verder onder de foto.

Ajax maakt gebruik van Farioli-methode

Dat de verdedigende middenvelder tussen de verdedigers inzakt is een idee dat Ajax vorig seizoen onder Francesco Farioli ook vaak gebruikte. 'Vorig seizoen had Ajax de minst gepasseerde defensie van Nederland', zo vertelt Zwart. 'Daarna hebben ze andere dingen gedaan die allemaal niet werkten. Nu zitten we inmiddels eind november en dan denken ze: hé, misschien moeten we doen wat we vorig jaar deden, zou dat niet een leuk idee zijn. Ze deden het niet eens vanaf de aftrap, maar na een halfuur zijn ze dat gaan proberen.'

Goodijk ziet dat het geen toeval is dat de spelersgroep dit besloot. 'Dit leeft al een tijdje in de spelersgroep. Ze hebben vorig jaar zo goed en compact verdedigd, het was allemaal zó duidelijk. De organisatie klopte. Ze voelen al achttien wedstrijden lang dat ze geen grip krijgen in het verdedigen', zo ziet de Ajax-watcher de Amsterdammers worstelen.

'Ze krijgen geen grip, niemand weet wanneer ze moeten doorstappen, het klopt niet, de structuur klopt niet. Het is dus geen toeval dat het vanuit de spelers komt om voor deze variant te kiezen. Het is van tevoren besproken, maar dit is niet uitvoerig besproken of veel op getraind. Het kan wel houvast bieden voor de toekomst', is Goodijk hoopvol.