Marco van Basten

Marco van Basten (Utrecht, 31 oktober 1964) is een waar Ajax-icoon. De in Utrecht geboren oud-voetballer maakte enorm veel indruk in het shirt van de Amsterdammers, maar ook in de shirts AC Milan en het Nederlands Elftal.

Door klasgenoten werd Van Basten vroeger al beschreven als een uitzonderlijk talent. Een jonge San Marco begon in de jeugd bij de amateurclub EDO uit Utrecht. Een jaar later sloot hij zich al aan bij het professionelere UVV. Uiteindelijk kwam Van Basten nog voor USV Elinkwijk te spelen alvorens hij de stap maakte naar Ajax.

Het was Aad de Mos, destijds jeugdtrainer bij Ajax, die Van Basten een aanbieding deed. De Mos zag enorm veel talent bij de oud-spits en wilde hem hoe dan ook naar de club halen. Van Basten had er wel oren naar en wees FC Utrecht en PSV af.

Een nieuwe superster bij Ajax

Op 17 april 1981 tekende Van Basten zijn eerste jeugdcontract, dat vanaf 1 juli 1981 in zou gaan, bij Ajax. Op 3 april 1982 volgde het debuut van San Marco in Ajax 1. Als zeventienjarige speelde hij in een competitiewedstrijd tegen NEC Nijmegen. Hij kwam als invaller binnen de lijnen voor niemand minder dan Johan Cruijff. Tijdens zijn debuut scoorde Van Basten zelfs nog een doelpunt (de 5-0), waardoor hij destijds de op één na jongst scorende speler van Ajax en de op één na jongste debutant werd.

Tekst gaat verder onder de foto.

marco van basten ajax — Marco van Basten als speler van Ajax. (Bart Molendijk / Anefo, CC0, via Wikimedia Commons)

Tijdens het seizoen 1982/1983 kon Van Basten zijn aantal wedstrijden voor Ajax 1 uitbreiden. Met Cruijff als mentor speelde hij dat seizoen twintig wedstrijden en maakte negen doelpunten. De titel werd binnengesleept en de beker werd gewonnen.

Vanaf het seizoen 1983/1984 werd Van Basten basisspeler en begon hij de doelpunten aaneen te rijgen. In totaal zou hij 172 wedstrijden in het wit-rood-wit spelen met 152 doelpunten tot gevolg. Eén van die doelpunten werd gescoord tegen FC Den Bosch op 9 november 1986. In De Meer scoorde Van Basten een fenomenale omhaal. Een goal die menigeen zich nu nog herinnert. Bij Ajax won de spits uiteindelijk de Europa Cup II in 1986/1987. Daarnaast won hij drie keer de Eredivisie en drie keer de beker.

Van Basten maakt furore in Milaan

Na het seizoen 1986/1987 vertrok Van Basten bij Ajax. AC Milan was geïnteresseerd en de spits pakte dan ook zijn koffers om richting Italië te gaan. In zijn eerste seizoen begon hij goed, maar een blessure zorgde ervoor dat hij daarna niet veel aan spelen toekwam.

Vanaf het tweede seizoen speelde hij meer. Ook bij AC Milan scoorde Van Basten veel doelpunten. In 201 wedstrijden wist hij 125 keer te scoren. Prijzen pakte hij ook: twee keer de wereldbeker voor clubteams, drie keer de Europacup I (Champions League), drie keer de Europese Supercup en vier keer zowel de Serie A als de Italiaanse beker. Ook werd Van Basten meerdere malen wereldvoetballer van het jaar als speler van de Milanezen, wat een ongekende prestatie is.

Tekst gaat verder onder de foto.

Marco van Basten — Van Basten in een polo van AC Milan.

Succesvolle interlandcarrière

Niet alleen in clubverband had het Ajax-icoon succes, maar ook in zijn interlandcarrière kende Van Basten veel goede momenten. Op 7 september 1983 maakte hij zijn debuut namens Nederland tegen IJsland. Twee weken later tegen België maakte hij zijn eerste goal voor het Nederlands elftal.

Zijn eerste EK speelde hij in 1988. Omdat Van Basten een ongelukkig seizoen achter de rug had bij AC Milan, moest hij het eerst met een reserverol doen. Uiteindelijk kwam hij in de basis en scoorde hij drie keer tegen Engeland (3-1). Nederland bereikte op dat EK zelfs de finale en won.

Van Basten scoorde tegen de Sovjet-Unie de 2-0 en dat wordt nog altijd gezien als één van de mooiste goals ooit. De spits werd topscorer en werd uitgeroepen tot beste speler van het toernooi. Uiteindelijk speelde Van Basten 58 interlands voor het Nederlands elftal en daarin kwam hij 24 keer tot een doelpunt.

Van Basten stopt vanwege slechte enkel, maar wordt later trainer

Uiteindelijk kreeg Van Basten tijdens zijn periode bij AC Milan steeds vaker last van zijn enkel en zodoende ging hij meerdere keren onder het mes. Omdat het een terugkerend probleem was, hield Van Basten het voetbal in 1995 voor gezien. Enkele jaren later begon het weer te kriebelen. Van Basten startte met het trainerschap in 2003 na het volgen van een trainerscursus. Zijn eerste team was Jong Ajax, dat hij samen leidde met John van 't Schip.

Na een jaar Jong Ajax werd Van Basten bondscoach van Nederland. Hij bereikte het WK van 2006 en kwam de groepsfase door. In de achtste finale bleek Portugal te sterk (2-1). Op het EK van 2008 mocht hij het opnieuw proberen in een groot toernooi, maar na een geweldige groepsfase werd het Nederlands elftal uitgeschakeld in de kwartfinale door Rusland (3-1).

Tekst gaat verder onder de foto.

Tijd als trainer van Ajax, sc Heerenveen en AZ

Na zijn avontuur bij het Nederlands elftal, tekende Van Basten bij Ajax. Een langdurig contract met een looptijd van maar liefst vier jaar werd getekend. Het contract ging in op juli 2008. Het dienstverband bleef echter beperkt tot één seizoen, want aan het einde van 2008/2009 stapte Van Basten alweer op. Hij vond zelf dat hij zijn doelstellingen niet had behaald, want hij werd derde met Ajax in de competitie.

Tekst gaat verder onder de foto.

Pas in het seizoen 2012/2013 ging Van Basten weer verder als hoofdtrainer. Ditmaal tekende hij bij sc Heerenveen voor twee jaar. In het eerste seizoen eindigde hij achtste in de Eredivisie, terwijl hij in het tweede seizoen vijfde werd. Uiteindelijk vertrok hij weer na twee seizoenen.

Hij ging vanaf het seizoen 2014/2015 aan de slag bij AZ als hoofdcoach. Kort na de start van het seizoen kreeg Van Basten echter hartkloppingen, waardoor Alex Pastoor het overnam. Toen Van Basten was hersteld werd hij assistent en verklaarde daarbij dat hij nooit meer hoofdtrainer zou worden in het betaald voetbal. Hij werd na zijn periode nog wel kort assistent bij het Nederlands elftal. Tegenwoordig is hij regelmatig als analist te bewonderen bij Ziggo Sport.