Bekende Nederlanders en Ajax. Waarom zijn ze fan geworden van de Amsterdamse club en hoe beleven zij de wedstrijden van hun grote liefde? Komen ze vaak in het stadion of kijken ze de wedstrijden liever thuis of in de kroeg? En wat vinden ze eigenlijk van het huidige Ajax? In de rubriek ‘Onze Trots’ gaan we op zoek naar de liefde voor Ajax van de BN’ers. In deel 30 spreken wij met zanger, acteur, cabaretier en schrijver Thomas Acda.

Waar kennen we Thomas Acda eigenlijk niet van? Menig voetballiefhebber zal Acda kennen van de voetbalserie All Stars of de voetbalfilm In Oranje, terwijl hij onlangs nog op tv te zien was in het derde seizoen van drama- en thrillerserie Klem. Daarnaast kennen we Acda als zanger van het duo Acda & De Munnik, waarmee hij ook vele cabaretvoorstellingen maakte. Bovendien: Acda is ook een groot fan van Ajax. Via Zoom, het welbekende fenomeen in coronatijd, spraken wij de geboren Amsterdammer over zijn liefde voor Ajax.

Foto boven het artikel: Herman van der Wulp

Als we Acda vragen hoe zijn liefde voor Ajax is ontstaan, levert dat een verrassend antwoord van zijn kant op. ‘Dat is meteen een leuk begin. Ik was namelijk eerst voor PSV, toen ik heel klein was’, vertelt Acda, waarna zijn verklaring volgt. ‘Ik heb twee broers. Vroeger was het de rage dat je plaatjes uit de kranten knipte van je favoriete team. Mijn broers waren sneller dan ik. Ze waren veel eerder wakker. Zij hadden alle Ajax-plaatjes op maandagochtend al uitgeknipt als ik beneden kwam. Ik had niets. Ik had een lege multomap.’

‘Toen zei mijn moeder: waarom word je niet voor PSV? Die plaatjes wil niemand. Dus toen had ik een hele mooie PSV-map vol met plaatjes’, lacht Acda er nu om. ‘Het is later een onderdeel van mijn theaterprogramma geworden. Toen ik zes of zeven jaar oud was, waren we op vakantie in Italië. Mijn vader vond het te gek worden dat ik niet voor Ajax was. Hij heeft toen tegen mijn broers gezegd: neem die jongen de berg op en als jullie terug zijn, moet hij voor Ajax zijn. Dus toen ik terugkwam, was ik voor Ajax.’

Bachelorparty bij PSV

Zijn ‘PSV-verleden’ helpt Acda niet altijd mee. Zo wordt hij door zijn goede vrienden weleens in de maling genomen. ‘Mijn goede vrienden weten het wel. Toen ik ging trouwen, was Frank Lammers (bekend PSV-fan, red.) de ceremoniemeester van de bachelorparty. Hij had toen geregeld dat we op De Hertgang mochten komen. Ik werd door toenmalig PSV-trainer Phillip Cocu aan de piepjestest ondergelegd’, vertelt Acda.

‘Daarna mochten we een wedstrijdje met mijn vrienden tegen Cocu en wat PSV’ers spelen. Na afloop mochten we met z’n allen in het PSV-bad. Ik heb ook nog een shirt van PSV met mijn naam erop, maar die heb ik natuurlijk nooit aan gehad’, grapt Acda, die niet per se een zwak voor PSV heeft. ‘Maar ik ben ook niet haatdragend. Vroeger vond ik Feyenoord met die harde werkers wel leuk. Zij hadden Heus en Fraser. Zij waren in interviews heel aardig, maar op het veld schopten ze je door midden. Zo hadden wij Edo Ophof vroeger.’

Zelf voetbalde Acda bij SV De Rijp. Een carrière bij Ajax zat er niet in, al werd hij zelfs eens topscorer van Noord-Holland toen hij een jaar of elf of twaalf was. ‘Maar dat kwam vooral door de buitenspelers. Mijn eerste goal ooit was met mijn knie. Ik heb daarna veel goals gemaakt met mijn achterhoofd en met mijn billen. Die ik er expres heb ingejaagd, kan ik mij niet zo goed herinneren’, lacht hij.

Shirtjes dragen van Ajax deed Acda als kind eigenlijk nooit. Wel had hij een pyjama van Ajax. ‘Die pyjama werd uiteindelijk een kniebroek die mijn schouders naar beneden trokken. Dat was een Ajax-pak in een onesie voordat het woord onesie bestond’, zegt Acda. ‘Verder heb ik nooit shirts gehad. Jan-Jaap van der Wal heeft daar een grap over in zijn theatershow. Dan zit er een man op de tribune met “Dikke Jaap” achterop. Met zijn 40 jaar. Wat denkt hij nou? Dat de trainer van Ajax zich omdraait en zegt: Dit gaat niet goed! Dikke Jaap, trek je schoenen aan!’

Thomas Acda, hier in actie namens de Cruyff Foundation (2012), voetbalde vroeger zelf ook. Hij was toen een veel scorende spits. 'Maar dat kwam vooral door de buitenspelers. Mijn eerste goal ooit was met mijn knie. Ik heb daarna veel goals gemaakt met mijn achterhoofd en met mijn billen.' (Foto: Broer van den Boom)

Het shirtje van Van Basten

Acda heeft wel enkele mooie attributen thuis liggen die te maken hebben met voetbal. Zo heeft hij een vlaggetje van de halve finale van het EK in 1988 en zijn zoon Finn kreeg eens een door Johan Cruijff gedragen aanvoerdersband. ‘Maar dit is mijn trots’, aldus Acda, die vervolgens via de Zoom-verbinding een shirtje van Marco van Basten laat zien. ‘Die heb ik van hem gekregen. Het is zijn shirt uit de halve finale van het EK. Ik had iets voor hem gedaan tijdens zijn boekpresentatie: één liedje gezongen, haha. Toen heb ik een tijdje met hem staan kletsen en dat was leuk. Hij zei: ik heb wel iets voor je, ik laat het bij je bezorgen.’

Van Basten geldt dan ook als één van de idolen die Acda had als fan van Ajax. De eerste voetballer waar hij echt fan van was, was John van ’t Schip. ‘Wij zaten aan zijn kant. Daar liet hij zien wat Tscheu La Ling vroeger ook kon. Bij hem moest je zingen: Tscheu La Ling, La Ling! En dat was het. Dat het zo kort is, vond ik wel geestig, haha.’

Nu kiest Acda voor Dušan Tadić als zijn favoriete speler. ‘We moeten God op onze blote knieën bedanken dat we Tadić hebben. Dat is een pater familias, een man die het verschil kan maken. En ook Blind moet ik zeggen. Ik hoop dat we nog lang van Daley mogen genieten. Zij dragen het team op hun schouders. Ze zijn ervaren en rustig, maar ook agressief op het juiste moment. Ja, die twee zijn mijn favoriete spelers.’

‘Was er zo van onder de indruk dat ik een pass op Cruijff had gegeven’

Als supporter van Ajax maak je als vanzelfsprekend veel mooie momenten mee. Voor iedere Ajax-fan zijn die mooiste momenten weer anders. Acda weet nog goed dat hij bij de rentree van Johan Cruijff tegen HFC Haarlem was. Hij stond achter het doel toen Cruijff de bal het doel inlepelde. ‘Maar ik heb ook met Johan gevoetbald voor het goede doel. Ik ben namelijk ambassadeur van de Cruyff Foundation.’

Zodoende speelde Acda een keer een wedstrijd namens de Cruyff Foundation tegen een ING-team. ‘Stond ik plots tussen al die grootheden: Wim Jonk, Dennis Bergkamp, Ronald Koeman, Frank Rijkaard en Cruijff zelf natuurlijk. Grote, grote voetballers’, vertelt Acda, die samen met Cruijff de aftrap verrichtte. ‘Hij zegt: rol die bal maar onder je voeten naar mij toe, dan komt het goed. Ik kon daar niet bij met mijn hoofd’, glundert hij.

Al snel in de wedstrijd zoekt Acda zijn positie in de achterhoede. ‘Voorin heb ik niets te zoeken als Cruijff daar al loopt’, zegt hij. Op een gegeven moment heeft Acda de bal. ‘En Cruijff roept: “Thomas, Thomas!”, en hij wijst op zijn stropdas. Ik gooi die bal over zestig meter op zijn stropdas, werkelijk. Hij neemt de bal op zijn borst aan, gaat een speler voorbij, maar scoort niet. Ik was er zo van onder de indruk. Dat ik een pass op Cruijff had gegeven.’

De euforie was vervolgens erg groot bij Acda, zo vertelt hij. ‘Ik liep daarna echt rond als een kip zonder kop. Toen werd ik gewisseld door Tonny Bruins Slot. Hij zegt: beter wordt het niet, hè. Ik vond Johan echt een geweldige kerel. Het verdriet was groot toen hij overleed.’

Thomas Acda verricht de aftrap met Johan Cruijff tijdens de Cruyff Foundation Cup (2012), een fondsenwervend evenement van de Johan Cruyff Foundation. Later in het duel gaf Acda een pass op Cruijff: 'Daar was ik zo van onder de indruk', zei Acda. (Foto: Broer van den Boom)

‘Piet Keizer was the best man op mijn vaders bruiloft’

Wie aan Johan Cruijff denkt, denkt ook al snel aan de Johan Cruijff ArenA. Acda had jarenlang een seizoenkaart, zo vertelt hij. ‘Ik ben tegenover vak 421 begonnen en toen ben ik naar vak 421 gegaan. Op een gegeven moment werd vak 410 verplaatst naast ons vak. Dat vond ik iets te heftig voor mijn vader, die toen al in de tachtig was. Toen zijn we naar de eretribune gegaan, via een Amstel-deal. Daarop zei mijn vader altijd: niet achterom kijken, maar er zit zeker voor 400 jaar lik achter ons. Dat was ook zo met al die dubbelgestreepte pakken achter ons.’

De vader van Acda brengt ons bij een volgende leuke herinnering. ‘Mijn vader was een jeugdvriend van Piet Keizer. Keizer was the best man op mijn vaders bruiloft’, vertelt Acda, die tijdens de rust in de Johan Cruijff ArenA vaak een praatje voerde met voormalig burgemeester Eberhard van der Laan. ‘Mijn vader stond dan met Piet Keizer aan zo’n kopje slootwater. Via de eretribune kon je ook nog naar zo’n lounge, maar wij vonden het veel leuker om te blijven staan.'

‘Mijn vader zegt altijd: als Ajax verliest, hebben zij verloren. En als ze winnen, hebben wij gewonnen.’

Vanwege de coronamaatregelen is het voor de fans van Ajax niet mogelijk om de wedstrijden van hun favoriete club in de Johan Cruijff ArenA te aanschouwen. Acda merkt op dat hij de laatste tijd juist wel meer voetbal is gaan kijken. ‘Mijn zoon zei laatst: jij houdt echt van voetbal kijken, hè? Ik zou dat alleen niet zo snel van mij zelf zeggen. Ik kan wel vaker en langer blijven hangen nu.’

Wel kijkt Acda het liefst niet met te veel mensen. ‘En zeker niet met mensen die denken veel verstand van voetbal te hebben. Of met ex-voetballers, daar houd ik ook niet van. Mijn zoon vindt zelf voetballen erg leuk, maar hij houdt er niet van om ernaar te kijken. Dat vindt hij zonde van zijn tijd. Ik kijk eigenlijk veel met mijn dochter en mijn vader. Met mijn vader vind ik het eigenlijk leuker om voetbal op tv te kijken dan in het stadion. Als ik er eenmaal ben, vind ik het wel leuk, maar dat gedoe eromheen… Vroeger was ik ook altijd flesjes aan het zoeken voor statiegeld. Kwam ik met acht of negen gulden thuis. De tweede helft duurde me dan te lang, haha.’

Zijn vader gaf Acda bovendien wat belangrijke lessen mee. ‘Mijn vader zegt altijd: als Ajax verliest, hebben zij verloren. En als Ajax wint, hebben wij gewonnen. Dat is de Ajacied in een notendop. Hoe was de wedstrijd? Ze hebben verloren. Of: we hebben gewonnen. Dat is het genuanceerde verschil van de Ajacied. Daardoor begrijp ik ook wel waarom ze in de rest van het land niet zo dol op ons zijn. En omdat we altijd landskampioen worden, natuurlijk.’

‘Was interessant als Paul de Munnik de tourbus instapte’

Toch kan Acda ook best wel fanatiek zijn als hij Ajax kijkt. ‘Als ze echt domme dingen doen. Ik vind het vervelend om mensen te bashen, maar ik ben wel blij dat Veltman weg is’, zegt Acda. ‘Daar kreeg ik nog weleens een hartverzakking van. Ik ken niemand die zoveel zinloze rode kaarten heeft gekregen. Hij kan geweldig voetballen, anders stellen die trainers hem allemaal niet op, maar ik kreeg er hartverzakkingen van. Of ik dat nu ook krijg van Schuurs? Het is wel vaker bij jonge jongens dat ze wat overmoedig zijn. De Ligt had ook niet bepaald mazzel toen hij debuteerde voor Oranje. Maar die werd wel heel goed. Geef die jongen (Schuurs, red.) maar de tijd.’

Acda werd onder meer bekend vanwege zijn muziek en theatershows met het duo Acda & De Munnik. Het leuke: Paul de Munnik is voor Feyenoord. ‘En ik ben samen met David Middelhof (ook onderdeel van de band, red.) voor Ajax. Dat was maandagochtend wel interessant als Paul de tourbus instapte, haha’, aldus Acda, die ook met de tv-serie Jeuk veel met Ajax heeft gedaan. ‘We hebben nog eens een hele aflevering met Frank en Ronald de Boer gedaan. We hebben ook met Ryan Babel en Daniël de Ridder gevoetbald.’

Thomas Acda in actie namens de Cruyff Foundation (2012). De acteur en zanger is ambassadeur van de Cruyff Foundation. 'Ik vond Johan echt een geweldige kerel. Het verdriet was groot toen hij overleed', spreekt Acda. (Foto: Broer van den Boom)

‘Ik zeg tegen de familie: jongens, ik moet Van der Sar terugbellen’

Ook bij Ajax kwam Acda al eens in actie. Hij vertelt dat hij een keer bij Ajax de aandeelhoudersvergadering heeft geleid. ‘Van der Sar en Overmars moesten verantwoording afleggen aan de grootaandeelhouders. Dat is wel een mooi verhaal. Ik was op vakantie in Italië en ik zag op mijn telefoon dat iemand mij had gebeld. Het was Edwin van der Sar. Ik zeg tegen de familie: jongens, ik moet Van der Sar terugbellen.’

‘Later heb ik nog een filmpje gemaakt van het moment dat ik bij Ajax aankwam in mijn Landrover. Ik zei: ik heb een afspraak met Van der Sar. Later heb ik nog met hem door New York gelopen voor de foundation van zijn vrouw’, aldus Acda, die niet verwacht dat hij snel weer iets zal doen voor Ajax. ‘De kans dat ik “opgesteld” wordt, is niet zo groot.’

In het verleden werd Acda weleens gevraagd of hij in de rust wilde zingen. ‘Ik heb niet het idee dat een geldbedrag ooit groot genoeg is, haha’, grapt hij. Zingen in de Johan Cruijff ArenA is namelijk geen pretje, vertelt Acda. ‘Je hoort jezelf kennelijk niet. Als Peter Beense zelfs al vals zingt, ga ik dat risico niet lopen. Ik ga nog liever een bal hoog houden dan dat ik ga zingen. Ik heb geen vertrouwen in de geluidstechnicus van de ArenA.’

Thomas Acda op de foto met een fan tijdens de Cruyff Foundation Open Dag (2018), een evenement voor kinderen met én zonder beperking. Zelf zal Acda niet heel snel fan raken van een speler van Ajax. 'We leiden spelers op en dan verkopen ze we om geld binnen te halen. Je kunt maar beter niet wennen aan een goede speler.' (Foto: Herman van der Wulp).

‘Je kunt maar beter niet wennen aan een goede speler bij Ajax’

Ajax heeft enkele roerige weken achter de rug. Zo werd André Onana geschorst vanwege een dopingovertreding, terwijl Sébastien Haller niet werd ingeschreven voor de Europa League. ‘Je zou denken dat John Lanting aan de macht is gekomen', grapt hij. 'Dat Onana het medicijn van zijn vrouw gebruikt: ik vind het een beetje een farce.’

Acda ziet ook in dat er de laatste jaren vaak veel goede spelers bij Ajax vertrekken. Het hoort bij de filosofie van Ajax, maar het is ergens ook wel jammer, zo vindt hij. ‘De dag dat Ajax Gronkjaer verkocht, is Ajax een halve bank geworden. Dat is nou eenmaal zo. We leiden spelers op en dan verkopen we ze om geld binnen te halen. Je kunt maar beter niet wennen aan een goede speler’, zegt hij.

‘Vroeger moest je een paar jaar in het eerste spelen en nuttig worden voor de club’, vervolgt Acda. ‘Daarna mocht je gewoon vertrekken naar een buitenlandse club. Kennelijk is het voor sommige spelers niet heel prettig om bij Ajax te blijven hangen.’

Met de oog op het restant van het seizoen verwacht Acda dat Ajax de dubbel gaat pakken. Het winnen van de Europa League wordt wat lastiger. ‘Ik geloof niet dat dit team zo goed is als het team van toen met Frenkie en Matthijs. Maar ik heb er geen enkel verstand van, hoor. Dat is het voordeel van mijn positie over Ajax.’

Volgens Acda oogt Ajax nog niet altijd een even geoliede machine. Hij geeft een voorbeeld. ‘Altijd als wij een voorstelling maken, moet je tussendoor de coulissen in. Dan heb je anderhalve minuut om andere kleding aan te trekken. Ik denk dan: dat lukt nooit. En na drie maanden heb je zelfs tijd over. Sta je een beetje te geinen. Nou, dat Ajax hebben we nu niet. Dat het zo makkelijk loopt en dat je precies weet wat je aan elkaar hebt.’

Bart Veenstra (Twitter: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)
Nick Ooms (Twitter: NOoms97 | e-mail: n.ooms@ajaxshowtime.com)

Lees meer 'Onze Trots':

Deel 1: Jan Roos
Deel 2: JayJay Boske
Deel 3: Viggo Waas
Deel 4: Roue Verveer (AS Kerstspecial)
Deel 5: Sevn Alias
Deel 6: Frank van der Lende
Deel 7: Robert ten Brink
Deel 8: Martin Koolhoven
Deel 9: Sunnery James en Ryan Marciano
Deel 10: Stefano Keizers
Deel 11: Jesse Klaver
Deel 12: Danny Froger
Deel 13: Roue Verveer (AS Kerstspecial + extra)
Deel 14: Klaas van der Eerden
Deel 15: Leo Blokhuis
Deel 16: Jack Spijkerman
Deel 17: Jeroen Spitzenberger
Deel 18: Remy Bonjasky
Deel 19: Kymani Marley
Deel 20: Gregory Sedoc
Deel 21: Rotjoch
Deel 22: DJ Quintino
Deel 23: Diederik Ebbinge
Deel 24: Ron Blaauw
Deel 25: Diggy Dex
Deel 26: Baas B
Deel 27: Herman Koch
Deel 28: Sander Lantinga
Deel 29: Horace Cohen