Jari Litmanen is voor veel Ajaxsupporters één van de grootste iconen ooit van de club. Ruim tien jaar nadat de Fin een autobiografie uitbracht in zijn thuisland, wilde schrijver Mike van Damme in een nieuw boek de jaren van Litmanen in Amsterdam vastleggen. Ajax Showtime was aanwezig tijdens een signeersessie van 'Jari Litmanen: zijn legendarische jaren bij Ajax' in Libris Venstra in Amstelveen en sprak daar met de auteur en de hoofdrolspeler zelf.

Het is een zonnige vrijdagochtend als het steeds drukker wordt bij de boekhandel. Om half twaalf 's ochtends staat er al een rij die de hele winkel doorgaat om een handtekening te bemachtigen van Litmanen. De signeersessie begint eigenlijk pas een uur later, maar door alle drukte is de Ajax-legende alvast begonnen met het zetten van krabbels en het maken van foto's.

Tekst gaat verder onder de foto.

'Hij heeft in het verleden natuurlijk al een boek uitgebracht, maar toen ik het las, dacht ik: interessant, maar het gaat naar mijn idee te weinig over Ajax. Terwijl hij in die tijd vooral zijn hoogtepunten beleefde met het winnen van de Champions League en de wereldbeker', vertelt Van Damme, terwijl Litmanen zijn zoveelste handtekening zet. 'Aan de recensies las ik dat dat boek ook voor veel andere Nederlandse supporters niet helemaal aan de verwachtingen voldeed. Ik had toen al het gevoel dat ik een boek over hem wilde schrijven, maar had nog niet veel ervaring.'

Dat veranderde toen Van Damme in 2017 een biografie over Stefan Pettersson uitbracht. 'Toen kwam er een recensie op Bol.com met de opmerking: "Zou het niet mooi zijn als er ook zo'n boek over Litmanen zou verschijnen."' In eerste instantie stond Litmanen zelf niet te springen om nog een boek zo kort na zijn autobiografie, maar richting de 125e verjaardag van Ajax en bijna dertig jaar na de Champions Leaguewinst kreeg Van Damme de kans om zijn idee aan Litmanen te pitchen.

'Meer water dan wijn'

De biografie is, in tegenstelling tot Litmanens eigen boek, niet in de ik-vorm geschreven. Van Damme wilde ook graag anderen aan het woord laten over de 255-voudig Ajacied. 'Natuurlijk Van Gaal, de trainer die hem gehaald heeft, Marc Overmars en Edwin van der Sar waren goede vrienden van hem en Danny Blind natuurlijk. Maar ik wilde ook mensen spreken uit zijn tweede Ajax-periode, zoals Ronald Koeman.'

Litmanen vertrok in 1999 bij Ajax, om vanaf de zomer van 2002 nog twee seizoenen onder contract te staan in Amsterdam. Volgens Van Damme wilde de aanvallende middenvelder al eerder terugkeren naar Ajax, maar werd er gesteld dat hij een te hoog salaris vroeg. 'Het ging hem nooit om het geld', beweert de biograaf. 'Hij wilde gewoon heel graag terug naar Ajax. In het boek heb ik het omschreven als "water bij de wijn doen", maar uiteindelijk was het meer water dan wijn.'

'Had al twee keer "nee" gezegd'

Na een uur signeren passen de geïnteresseerde mensen niet eens meer in de boekhandel en loopt de rij tot ver buiten de ingang door. Voor Litmanen zelf is het tijd voor een korte pauze, een kop koffie en een aantal korte interviews. 'Ik had al twee keer "nee" gezegd tegen Mike, maar bij de derde keer gaf hij aan dat hij het daarna niet meer zou vragen. Nu Ajax 125 jaar bestaat en Amsterdam 750 jaar, dacht ik: oké, nu is het een mooi moment om wat dieper in te gaan op mijn Ajaxjaren.'

Tekst gaat verder onder de foto.

Van Damme schreef in het verleden al de Ajax-biografieën van Litmanens oud-teamgenoten Pettersson, Stanley Menzo en Richard Witschge. De Fin wil deze graag nog eens lezen, maar geeft aan geen boekfanaat te zijn. 'Ik heb het eerste stuk van het boek van Pettersson gelezen, van voor de tijd dat hij naar Ajax kwam, want daar wist ik nog niet veel vanaf. Maar ik ben zeker van plan die boeken nog te lezen. Mike heeft het goed geschreven en het zijn oud-teamgenoten van mij. Goede jongens ook.'

Litmanen stond in totaal negen seizoenen onder contract bij Ajax en genoot volop van die tijd. In het begin moest hij zich nog aanpassen aan zijn nieuwe omgeving, maar hij groeide al snel uit tot een fenomeen in Amsterdam. 'Ik heb alleen een zware laatste periode gekend, met een blessure aan mijn achillespees', zo stelt hij.

Tot slot is de oud-Ajacied blij dat zijn voormalig werkgever na twee slechte seizoenen weer omhoog kan kijken. 'Vergeleken met vorig seizoen zijn de resultaten veel beter. Het gevoel is nu ook veel beter. Het gaat de goede kant op.' Met deze woorden is de pauze van Litmanen voorbij en gaat hij weer verder met wat hij sinds zijn komst naar Ajax in 1992 mee begon: zijn fans een grote glimlach bezorgen.

Brent Tomassen (X: @Brent_Tomassen | E-mail: brent.tomassen@gmail.com)