De winterse transferperiode zit erop en dus is het bekend met welke selectie Ajax het tijdens de tweede seizoenshelft moet gaan doen. Rustig is het nog lang niet in Amsterdam, maar de blik kan evengoed op het restant aan wedstrijden dit seizoen. Tijd om de selectiebreedte van Ajax op te maken en te kijken of de selectie nog gaten bevat.

Het beloofde een bewogen transferperiode te gaan worden. Onder leiding van Alfred Schreuder was Ajax voor de WK-break al zwalkend en bovendien leek de sfeer niet opperbest. Reden genoeg om de selectie eens flink op te schudden dus. In totaal vonden er uiteindelijk vijf transfers plaats, waarbij er maar eenmaal sprake was van een inkomende. Gerónimo Rulli kwam Ajax’ keepersgilde versterken, terwijl Daley Blind, Kik Pierie, Lucas Ocampos, Lisandro Magallán en Jay Gorter allen – al dan niet tijdelijk – de uitgang werd gewezen.

Het meest opvallende vertrek was uiteraard dat van Blind. Als kind van de club wilde hij zijn carrière bij Ajax afsluiten, zo vertelde ook vader Danny Blind niet lang na zijn vertrek. Het liep echter anders en dat leek vooral te maken te hebben met de onderlinge band tussen Blind en Schreuder. Tijdens dezelfde transferperiode vertrok echter ook de oefenmeester nog bij Ajax en dus kleeft er een extra vervelende nasmaak aan het vertrek van Blind. Was het bij een eerder vertrek van Schreuder nog te redden geweest? Blind – opnieuw de vader van – sluit het niet uit. Hoe dan ook trok de huidige speler van Bayern München de deur achter zich dicht en dat heeft invloed op de selectiebreedte van Ajax. We nemen de breedte per positie onder de loep.

Doelman en de achterhoede

Onder de lat heeft Ajax de zaken inmiddels prima op orde. De enige inkomende transfer van de inmiddels afgelopen transferperiode was het aantrekken van Rulli, een keeper met internationale ervaring die voor stabiliteit moet gaan zorgen. In de eerste wedstrijden oogde het nog wat onwennig, maar tegen Excelsior onderscheidde hij zich voor het eerst écht. Daarachter heeft Ajax nog altijd Remko Pasveer en Maarten Stekelenburg. Laatstgenoemde keepte al enige tijd geen officieel duel voor de club, maar van Pasveer weet Ajax precies wat het kan verwachten. Daarachter heeft Ajax in Jay Gorter nog een doelman voor de toekomst, maar hij maakt het seizoen – in de hoop op speelminuten – af bij Aberdeen. De rol van eerste, tweede en derde keeper lijkt zodoende wel verdeeld bij Ajax.

Op rechtsback leek de buitenwacht recent even vergeten dat Ajax er nog een speler van kwaliteit heeft rondlopen. Devyne Rensch kent de wetten van Ajax én de manier van spelen van de club en heeft al meermaals laten zien echt van waarde te kunnen zijn op die positie. Recent moest hij enkele keren als centrale verdediger spelen, maar zijn primaire positie bij de club lijkt wel duidelijk. Daarachter heeft Ajax in de zomer voor Jorge Sánchez gekozen. De Mexicaans international speelde dit seizoen in alle competities al zestien wedstrijden in Ajax 1, maar zijn optredens kwamen hem op veel kritiek te staan. Wel is de positie rechts achterin in ieder geval dubbel bezet, dus een probleem om het in te vullen lijkt er niet te komen voor Ajax. Mocht er geen beterschap in het spel van Sánchez komen, dan hebben de Amsterdammers ook nog een derde optie. Youri Regeer kon onlangs op huurbasis naar FC Emmen vertrekken, maar zou in de tweede seizoenshelft voor zijn kans willen gaan. Hij is multifunctioneel, talentvol en speelde dit seizoen vier wedstrijden als rechtsback in Jong Ajax.

Centraal in de verdediging lijkt het voor Ajax ietwat meer puzzelen te worden. De plek van Jurriën Timber aan de rechterkant van het centrum kent geen enkele discussie, maar het is nog maar de vraag wie zijn vaste partner moet gaan worden. In totaal heeft de club op papier immers maar de beschikking over drie echte centrale verdedigers. Naast Timber zijn dat Calvin Bassey en Ahmetcan Kaplan. De twee laatstgenoemden zouden de positie van linker centrale verdediger dubbel kunnen bezetten, maar Bassey overtuigt nog niet en Kaplan heeft opnieuw een zware blessure opgelopen. Zodoende schoof Edson Álvarez tegen Feyenoord, FC Volendam en Excelsior een linie terug om de achterhoede te versterken. Het zou een optie voor langere tijd kunnen zijn, maar er is dus geschuif nodig om de positie in het hart van de verdediging dubbel te bezetten. Wordt die keuze gemaakt en komt de Mexicaan in de achterhoede te spelen, dan ontstaat er een potentieel probleem op het middenveld. Niet voor niets was Ajax in de winterse transferperiode op zoek naar een rechter centrale verdediger voor achter Timber.

De linksbackpositie van Ajax kan op papier door drie spelers worden ingevuld, waarbij Rensch in het verleden al heeft laten zien als vierde noodoptie uit de voeten te kunnen op die positie. Owen Wijndal lijkt de meest aannemelijke speler voor een basisplek op die positie, met daarachter de eerder genoemde Bassey en Youri Baas als alternatieven. Het zal per wedstrijd verschillen op welke positie Bassey zal spelen en dus is er geen vaste tweede man achter Wijndal aan te wijzen. Speelt Bassey centraal en kan Wijndal niet spelen, dan is er hoop op speelminuten voor Baas. Het product uit de eigen jeugdopleiding is echter al meer dan drie maanden uit de roulatie met een enkelblessure. Wel keerde hij al terug op het veld, maar het is nog wachten op het moment dat hij de groepstraining kan hervatten. Achter Baas heeft Ajax ook Anass Salah-Eddine nog als optie, maar hij speelt momenteel op huurbasis bij FC Twente.

Het middenveld

Dan het middenveld. Gezien de defensieve kwetsbaarheid lijkt één verdedigend ingestelde speler geen overbodige luxe. In de A-selectie lijkt Ajax op papier twee namen te hebben die als defensieve middenvelder kunnen spelen. Álvarez is daarvan de bekendste, maar ook Florian Grillitsch mag in die zin niet ontbreken. Voor hem lonkt mogelijk nog een rol wanneer Álvarez vaker als verdediger zal moeten optreden. De Oostenrijker kwam afgelopen zomer over naar Ajax, maar speelde nog maar amper. Momenteel herstelt hij nog van een blessure, maar Kian Fitz-Jim noemde hem al eens de meest onderschatte Ajacied. Diezelfde Fitz-Jim gaat bij Jong Ajax aan de leiding als het gaat om de meeste veroverde ballen en dus mogen ook zijn verdedigende kwaliteiten niet onderschat worden. Met John Heitinga aan het roer als trainer kan het niet worden uitgesloten dat het talent – dat officieel is toegevoegd aan de selectie van Ajax 1 - aan spelen toe gaat komen. Tot slot is ook Kenneth Taylor een optie voor de meest verdedigende positie op het middenveld, al lijkt hij beter te gedijen bij een meer aanvallende positie op het veld. Eén ding is zeker: wanneer Ajax Álvarez moet inzetten om de open plek in de achterhoede op te vullen, dan ontbreekt het de club aan een echt defensief ingestelde middenvelder.

Naast de verdedigende nummer zes op het middenveld, is er ook de opbouwde en creatieve acht. De zojuist genoemde Taylor is dit seizoen eigenlijk steevast de speler die in die rol mag spelen op het middenveld, maar hij is niet de enige speler die in die rol kan spelen. Steven Berghuis speelde bij zijn vorige club vaak als rechtsbuiten, bij Ajax vaak als nummer tien, maar hij kan ook als voetballende controleur uit de voeten. In Berghuis heeft Taylor dan ook een geduchte concurrent. De eerder genoemde Fitz-Jim heeft voetballend eveneens genoeg vermogen om zich als extra concurrent in de rij te voegen. De eerder bij rechtsback genoemde Regeer kan op papier ook als centrale middenvelder spelen, maar zijn kansen lijken toch echt meer op de rechtsbackpositie te liggen. Mocht men er bij Ajax overigens voor kiezen om geen echt verdedigend ingestelde middenvelder op te stellen, dan kunnen twee van hierboven genoemde middenvelders ook samen komen te spelen. De defensieve kwetsbaarheid is echter dermate aanwezig dat de aanwezigheid van een ‘breker’ geen overbodige luxe lijkt.

De derde positie op het Ajax-middenveld is de nummer tien-positie. De Amsterdammers spelen – op papier – steevast met de punt naar voren en die plek is de laatste tijd weggelegd voor Davy Klaassen. Hij is van onderschatte waarde door zijn positionering en scorend vermogen, terwijl hij ook de nodige vechtlust aan het team toevoegt. De middenvelder laat een groot deel van het positiespel echter aan zich voorbijgaan en dus kan er ook worden gedacht aan een meer creatieve speler. Ajax heeft hiervoor twee meer dan serieuze opties. Berghuis speelde als nummer tien tijdens de 4-0 overwinning van de Amsterdammers op Borussia Dortmund van vorig seizoen. Ajax swingde, al had Berghuis als offensieve middenvelder toen wel met andere medespelers te maken. Een andere speler die als aanvallende middenvelder kan spelen – en om wie veel wordt gevraagd door de buitenwacht – is Mohammed Kudus. Als handige dribbelaar én bewezen schutter brengt hij weer andere kwaliteiten met zich mee dan Berghuis. Tegen Excelsior speelde hij echter nog als rechtsbuiten.

De voorhoede

Rechts voorin is het puzzelen voor Ajax-leiding. Op papier heeft men eigenlijk alleen in Francisco Conceição een echte rechtsbuiten. Met zijn korte dribbel en behendige lichaam is hij een plaag voor elke verdediging, maar als twintigjarige is hij nog wel licht. Daarachter zijn zeker drie opties te noemen die in het verleden op de rechtervleugel hebben gespeeld, maar het is maar de vraag of dat hun beste positie is. Berghuis, Kudus en Dusan Tadić, alle drie hebben zij wedstrijden op die positie afgewerkt, waarbij Kudus dus de laatste in de rij was die er speelde. Het inzetten van de captain van Ajax op die positie lijkt gezien zijn prestaties daar tijdens het huidige seizoen niet de meest gewenste opties en dus heeft de club achter Conceição twee serieuze opties. Worden zij hier ingezet echter, moet er geschoven worden in het elftal wanneer zij aanvankelijk op één van de andere genoemde posities spelen.

Op de andere flank heeft Ajax eigenlijk twee specialisten in huis. Tadić toonde zich de afgelopen jaren uiterst effectief als linksbuiten, maar de technische leiding haalde tijdens de afgelopen zomer Steven Bergwijn in huis. Om de twee aanvallers samen te laten spelen, werden beide spelers al als rechtsbuiten gespeeld, maar al snel werd duidelijk dat de linkerkant toch echt hun voorkeur geniet. De keuze lijkt voor nu te vallen op Bergwijn, die met zijn actie naar binnen voor gevaar kan zorgen bij de tegenstander. Mocht er een meer klassieke linksbuiten gewenst zijn die voorzetten aflevert, dan kan de Serviër altijd nog opschuiven naar die positie.

Tadić kan echter ook nog altijd uit de voeten als spits, zo bewees hij tijdens Excelsior – Ajax maar weer eens. Het staat bekend als de Champions League-variant die Erik ten Hag gebruikte tijdens het bekende Champions League-jaar, maar daarna werd die optie niet vaak meer uit de kast getrokken. Om Bergwijn op zijn geliefde linkerkant te laten spelen, schoof de linkspoot echter weer op naar de punt. Hij kan er dienen als aanspeelpunt, maar niet als diepgaande aanvaller wanneer de wedstrijd daarom vraagt. Daarvoor heeft Ajax aanvaller Brian Brobbey, die overigens ook de rol als aanspeelpunt kan vervullen. Hij zat tegen Excelsior echter op de bank en dus moet hij zich terugknokken. Wel is de positie voldoende dubbel bezet, want naast Tadić en Brobbey kan ook huurling Lorenzo Lucca, die met zijn kopkracht weer hele andere kwaliteiten met zich meebrengt, er uit de voeten.

Ajax moet waken voor blessures

Al met al lijken de posities van Ajax aardig dubbel bezet. Door te puzzelen kan eigenlijk elke positie door minstens twee man worden ingevuld, maar op twee posities lijkt het wat dun bezet. Zo kent Timber geen directe concurrent als rechter centrale verdediger. Enkel Álvarez kan het in geval van nood oplossen, maar dat kan weer problemen op het middenveld veroorzaken. Op die twee posities moet men bij Ajax zodoende hopen dat het vrij blijft van blessures. Verder heeft Ajax in principe maar één rechtsbuiten en dat kan bij een blessure van Conceição een probleem gaan vormen. De genoemde Tadić en Bergwijn kunnen het oplossen door op te schuiven, maar hen wil je gezien hun status als sterkhouders liever op hun vertrouwende positie zien spelen. Bovendien wordt de bezetting op hun andere posities weer dunner wanneer zij naar rechts moeten opschuiven. Van echte gaten in de selectie is zodoende geen sprake, maar blessureleed kan Ajax al snel en serieus in de problemen brengen.

Jesse ter Haar (Twitter: @jesseterhaar | E-mail: j.terhaar@ajaxshowtime.com)