John Heitinga ontbeert het talent voor het toptrainerschap, zo schrijft Rolf Baarda - auteur van meerdere managementboeken - op ManagementSite. Baarda kwam met een model waarmee hij de toegevoegde waarde van medewerkers kon meten, en introduceerde een variant op dat model in de voetballerij. Daardoor kan hij de kwaliteiten van spelers, aanvoerders, trainers en beleidsbepalers eveneens meten.

Baarda stelt in zijn boek 'De speler, de trainer en de bestuurder' dat er vier soorten trainers zijn. Daarbij heeft hij het over de regelaar, de expert, de regisseur en de inspirator. 'Heitinga, zo stel ik vast, is een regelaar. Hij is daarom volledig ongeschikt als trainer van Ajax, een club die minimaal een regisseur nodig heeft om als topclub successen te boeken', schrijft Baarda in zijn column.

Volgens de expert kun je 'zijn beperkte cognitieve vermogens' Heitinga zelf niet aanrekenen, maar wél het bestuur dat hem op de cruciale trainerspositie neerzette. 'Want wie ook maar een beetje verstand van zaken heeft, had al vooraf geconstateerd dat hij het talent voor het toptrainerschap volledig ontbeert.'

'In welke situaties weet je kennis succesvol toe te passen?'

Baarda schrijft dat een trainer uiteraard verstand van zaken moet hebben. Een opleiding is daarom ook een must. Alleen is dat niet genoeg. 'Waar het op aankomt - en dat is in het bedrijfsleven niet anders - is in welke situaties je die kennis succesvol weet toe te passen. En die omstandigheden verschillen in complexiteit.'

Tekst gaat verder onder de foto.

'Zij ontberen het talent om methodisch en planmatig te denken'

Heitinga is volgens Baarda een regelaar, wat inhoudt dat hij 'beschikt over voetbalintelligentie'. Hij omschrijft dat als 'probleemoplossend vermogen in praktische spelsituaties'. 'Handig voor een speler, dat probleemoplossend vermogen, maar voor een trainer - laat staan een toptrainer - schiet dit ernstig te kort.'

Baarda constateert dat veel trainers, vooral oud-voetballers, blijven steken op het niveau van regelaar. 'Zij ontberen het talent om methodisch en planmatig te denken, systemen in te richten en processen te managen. Kortom, zij ontberen het probleemoplossend vermogen dat op dit level een voorwaarde is voor succes. Zij blijven handelen vanuit het praktisch waarneembare perspectief: slechts wat zij zien of horen is voor de Regelaar-trainers relevant.'

'Heitinga zegt dat Ajax les krijgt, maar niet welke les'

Heitinga komt in zijn teksten niet verder dan 'zijn team aan te moedigen vooral te gaan voetballen, meer inzet te tonen en duels uit te vechten', aldus Baarda. Volgens de expert analyseert de Ajax-trainer niet, maar constateert hij. Hij noemt daarbij voorbeelden van Heitinga's uitspraken, zoals 'we kregen een les' en 'we misten vastigheden'.

'Dat zijn observaties, geen diagnoses. Een toptrainer benoemt niet alleen wat er gebeurt, maar legt uit waarom het gebeurt, en vooral wat hij gaat doen om het op te lossen', klinkt het oordeel van Baarda. Volgens de expert laat Heitinga die stap 'structureel' liggen. 'Hij zegt dat ze een les kregen, maar niet welke les. Hij zegt dat ze discipline en samenwerking nodig hebben, maar niet waarom die er nu niet is of wat hij gaat veranderen om het af te dwingen.'

Tekst gaat verder onder de foto.

Farioli was wél een regisseur 

Aan het einde van zijn column trekt Baarda nog de vergelijking tussen Heitinga en zijn voorganger Francesco Farioli. De Italiaan was volgens hem wél een regisseur. 'Hij trof een club aan die nog even laatste had gestaan. Een all time low. Hij paste daar niet alleen zijn speelwijze op aan. Tot en met de kleedkamers ging alles op de schop om het juiste gevoel, de juiste balans en de juiste strijdwijze in zijn team te creëren. En warempel, Ajax werd op een haar na kampioen.'