Het jaar 2025 van Ajax en zijn trouwe volgers zit er nu dan echt bijna op. Het werd een jaar waarin onrust en onvrede de boventoon voerden in Amsterdam, maar toch was er niet alleen maar chagrijn. Francesco Farioli en Fred Grim gaven de mensen die Ajax een warm hart toedragen weer reden tot hoop en in de komende tijd moet dat gevoel uitgebouwd worden. Bart Veenstra (hoofdredacteur) en Jesse ter Haar (adjunct-hoofdredacteur) blikken terug op het jaar 2025 en kijken alvast voorzichtig vooruit naar het jaar 2026.

Wat is jouw hoogte- en dieptepunt van het Ajax-jaar 2025?

Bart: 'Het is lastig om een hoogtepunt te kiezen, want Ajax heeft geen prijzen gepakt dit jaar. Toch denk ik dat je het een hoogtepunt kunt noemen dat Ajax, mede dankzij zeges op Feyenoord en PSV, onverwachts meedeed om de titel. Dat had niemand verwacht, net als dat niemand had verwacht dat Ajax zich direct zou kwalificeren voor de Champions League.

'Het mislopen van de titel was al met al toch wel het dieptepunt van het jaar. Als je een voorsprong van negen punten hebt met nog vijf duels te gaan en het dan nog weggeeft, is dat extreem pijnlijk. Na afloop van het vorige seizoen zijn er behoorlijk wat verkeerde beslissingen genomen, waardoor je dit seizoen niet meedoet om de titel en ook dat kun je zien als dieptepunt.'

Jesse: 'Het winnen van prijzen geldt vaak als hoogtepunt, maar helaas zijn er dit jaar geen prijzen gewonnen. Daarom ga ik bij deze vraag voor een gevoelskwestie. Ik heb het daarbij over momenten waarop je als Ajax-volger weer het gevoel kreeg dat Ajax terug was. Al was het maar even. In de periode onder Farioli vond dit vooral plaats tijdens de wedstrijden tegen PSV en Feyenoord en recent onder de leiding van Grim is de succesbeleving ook op mij overgeslagen. De overwinningen op Qarabag FK en Feyenoord binnen een paar dagen brachten weer een gevoel van trots in een Ajax-hart.

'Het grootste dieptepunt is als vanzelfsprekend de slotfase van het seizoen 2024/2025. Farioli en zijn Ajax gaven eenieder echt weer het gevoel dat Ajax kampioen kon worden, maar op nog altijd onverklaarbare wijze werd de titel alsnog weggegeven. Een 4-0 nederlaag tegen FC Utrecht en een 0-3 nederlaag tegen NEC en dat van het "veilige" Ajax van Farioli. Hoe is het toch mogelijk geweest?'

Tekst gaat verder onder de foto.

Wie is voor jou de Ajacied van het jaar?

Bart: 'Youri Baas. Hij heeft zich vorig seizoen in het elftal gespeeld en is inmiddels een erg belangrijke speler voor Ajax. Je merkt het meteen als Baas niet meedoet. Dat heeft Ajax vooral gemerkt in de laatste fase van het vorige seizoen. Farioli was ook enorm zoekende toen Baas ontbrak. Baas is verdedigend erg slim en opbouwend is hij veruit de beste verdediger van Ajax. Als hij zich door kan ontwikkelen, denk ik dat Ajax op termijn een mooie transfersom aan hem kan verdienen.'

Jesse: 'Wat mij betreft komen hier maar twee spelers voor in aanmerking: Youri Baas en Mika Godts. Vanwege mijn zwak voor opportunistische aanvallers met flair valt mijn keuze dan toch op Godts. Dat hij als geen ander kan dribbelen en zijn tegenstander te kijk kan zetten, wisten we al langer. Vorig seizoen bleef zijn betrokkenheid bij doelpunten echter lange tijd uit. Dit seizoen is alles anders en is Godts naast een speler om voor naar het stadion te komen ook een aanvaller met rendement. Als hij deze ontwikkeling doorzet, kan hij Ajax zowel sportief als financieel nog veel gaan opleveren.'

Hoe kijk je naar de algemene ontwikkeling van Ajax in het afgelopen jaar en specifiek de afgelopen maanden?

Bart: 'Dat is natuurlijk pijnlijk voor Ajax. Nog niet zolang geleden stonden alle "poppetjes" vast bij Ajax. Er was een technische staf die goed werkte, de directie stond vast, er was een RvC met nieuwe mensen, waardoor de club de weg omhoog gevonden leek te hebben. Na het redelijk plotselinge vertrek van Farioli ging het echter mis. Meerdere belangrijke spelers vertrokken en zij werden niet goed opgevangen.

'Daarna zie je dat Heitinga het niet aan de praat kreeg bij Ajax, waardoor ook technisch directeur Kroes vertrekt. Dat ook meerdere RvC-leden vertrekken en Ajax wederom op zoek moet naar nieuwe mensen, maakt het allemaal niet makkelijker. Eerder in 2025 dacht iedereen dat Ajax definitief de weg omhoog heeft gevonden, maar helaas heeft de club toch een flinke vrije val gemaakt. Het is te hopen dat Ajax nu weloverwogen tot de juiste keuzes komt. De komst van Jordi Cruijff is natuurlijk nog maar het begin van een nieuwe revolutie binnen de club.'

Jesse: 'De ontwikkeling van Ajax in 2025 is nogal een rollercoaster geweest. Aan het begin van het jaar had Farioli de club en zijn fans het gevoel gegeven dat er weer iets van stabiliteit begon te ontstaan. Vanaf het moment dat het kampioenschap aan het einde van het seizoen weg werd gegeven, bleek echter dat het valse hoop was. Het was nog niet op orde binnen de club, maar Ajax had een hele goede trainer die spelers en daarmee het team er beter uit liet zien dan het in werkelijkheid was.

Tekst gaat verder onder de foto.

'Dat slechte gevoel werd in de eerste maanden van dit seizoen alleen nog maar versterkt. In de verschillende bestuurslagen van de club rommelde het, de transferperiode viel al met al tegen en dat kwam samen op het veld. Ajax leek het spel niet meer te kunnen maken, maar ook niet meer te kunnen rekenen op een stabiele organisatie wanneer de situatie daar om vroeg. In de afgelopen weken hebben we echter gezien hoe snel het weer kan omslaan, want - hoewel nog altijd fragiel - is er weer een positieve ontwikkeling zichtbaar bij Ajax.'

'Laten we hopen dat Grim, vanaf februari Cruijff en uiteindelijk ook een nieuwe trainer weer een gezond en duurzaam Ajax kunnen opbouwen. Spelers als Bounida, Steur en Mokio, die aantonen voetbaltechnisch een veel betere basis te hebben dan veel aankopen, hebben laten zien dat de jeugdopleiding een belangrijke rol moet spelen in de wederopbouw van Ajax.'

Waarom werd het huwelijk tussen Ajax en John Heitinga geen succes en hoe kijk je naar de prestaties van Fred Grim tot nu toe?

Bart: 'Ik denk dat daar meerdere redenen voor zijn. Allereerst vertrokken er belangrijke spelers bij Ajax, zoals Henderson, Hato en Brobbey. Dat is niet helemaal goed opgevangen. Immers, voor Henderson en Hato kwamen geen adequate vervangers en de vervanger van Brobbey - Kasper Dolberg - stond lang aan de kant met een blessure.'

'Bovendien werd van Heitinga verwacht dat Ajax wat aanvallender ging spelen. Dat heeft niet goed uitgepakt, want dit Ajax is niet bij machte geweest om met een hoge lijn te spelen. Het elftal stortte keer op keer als een kaartenhuis in elkaar. Heitinga had zelf eerder kunnen kiezen voor een behoudendere speelstijl, maar toen hij daar voorzichtig voor ging kiezen, was het al te laat.'

'Onder Grim gaat het een stuk beter bij Ajax. Mijn gevoel is dat Grim meer autoriteit uitstraalt dan Heitinga. Dat heeft denk ik onder meer te maken met ervaring en leeftijd. Grim is ook meer van de discipline. Ik vond het voorbeeld van Pasveer over het verplicht samen ontbijten op de club, wat onder Heitinga niet het geval was, een tekenend voorbeeld.'

'Grim heeft er na de pijnlijk verloren wedstrijd tegen Excelsior voor gekozen om de speelstijl aan te passen. Ajax heeft een paar keer met wat geluk gewonnen, maar die succesbelevingen - zoals Grim dat altijd mooi noemt - zorgen er wel voor dat Ajax met meer vertrouwen en plezier is gaan spelen. De weg omhoog is gevonden en hopelijk voor Ajax wordt die lijn doorgetrokken in 2026.'

Tekst gaat verder onder de foto.

Jesse: 'Dat Heitinga niet wist te slagen bij Ajax, had in mijn ogen deels te maken met de omstandigheden waarin hij kwam te werken en deels met zijn eigen keuzes. Hij kwam te werken met een selectie die uit balans was, fysieke kracht miste én geen echte leiders herbergde. Tel daarbij op dat Heitinga alsnog besloot om vooruit te gaan verdedigen met Ajax en het liep uit op een kansloze missie.'

'Mijn gevoel zegt dat Heitinga het op een gegeven moment wel anders wílde doen, maar gevangen kwam te zitten in zijn eigen web. Wanneer je week in, week uit dingen verandert in de hoop dat het beter gaat, krijgen de spelers op een gegeven moment met een overvloed aan instructies te maken en dat neemt de vrijheid in de hoofden van de spelers weg. Vrij zijn in je hoofd zie ik als een van de belangrijkste basisvoorwaarden om een goede wedstrijd te kunnen spelen.'

'Grim doet het enige juiste: het simpel houden en zich een warm en begripvol mens tonen. De spelers lijken niet te worden overspoeld met instructies en allereerst de basistaken uit te moeten voeren. Dat gaat goed, maar let op: wanneer Ajax na de winterstop besluit verder naar voren te gaan, kan het zomaar eerst weer eens tegenvallen. Ik denk dat Grim er goed aan zou doen om de ontwikkeling naar het aanvallende spel toe heel gestaag op te bouwen, anders kan Ajax zomaar weer eens een paar keer in het mes lopen.'

Vooruitblikkend: waarop hoop je in de winterse transferperiode en de tweede seizoenshelft?

Bart: 'Ik denk, en dat heb ik in de zomer ook al meerdere malen aangegeven, dat het ontzettend belangrijk is dat Ajax een goede zes heeft. Het vertrek van Jordan Henderson is niet goed opgevangen. Daar had Ajax een ervaren zes voor moeten halen, maar dat is niet gelukt. Het huren van James McConnell blijkt een mispeer te zijn.'

'Tot nu toe hebben Ko Itakura en Youri Regeer het redelijk gedaan op de zes-positie, maar zij deden dat wel in een laag blok. Het is nu kijken of er toch een ervaren zes, die ook gewend is om met hoge druk te voetballen, kan komen. Met Tomiyasu is er al een rechtsback gekomen, terwijl de club ook bezig zou zijn met een linksback. Als het lukt om een ervaren zes en een linksback te halen, denk ik dat het een geslaagde winterse transferperiode is.'

'In de tweede seizoenshelft moet Ajax vol voor de tweede plaats gaan. Het verschil met Feyenoord is slechts vijf punten en ik denk dat Ajax dat verschil goed kan maken, mits het zelf constant kan presteren uiteraard. De kans dat je nog doorgaat in de Champions League acht ik nihil, maar wellicht dat Ajax een serieuze gooi kan doen naar de winst van de KNVB Beker, al blijft PSV wel de grote favoriet.'

Tekst gaat verder onder de foto.

Jesse: 'In de eerste seizoenshelft had Ajax in mijn ogen drie duidelijke zwakke plekken op het veld: de zes-positie en beide backposities. Met de hoop dat Tomiyasu spoedig fit genoeg is om te spelen, blijven de zes-positie en de positie van linksback over. De zes-positie heeft wat mij betreft prioriteit, want die positie is sinds het vertrek van Henderson geen moment meer volwaardig ingevuld.'

'Het is puzzelen en af en toe valt het even goed, zo ook met Itakura, maar Ajax heeft op de positie een speler nodig waarop het wedstrijden achter elkaar kan bouwen. Een speler bovendien die niet net komt kijken, maar de leiding neemt en medespelers durft aan te pakken wanneer het verkeerd gaat. Mocht er ook een linksback aangetrokken kunnen worden, dan is dat zeer welkom, maar de financiële gezondheid van Ajax is wat mij betreft belangrijker.'

'In de tweede seizoenshelft hoop ik vooral dat Ajax de gevonden stabiliteit weet vast te houden. De resultaten zijn nu even belangrijker en ondertussen kan de directie gaan werken aan de ontwikkeling van de club en het team op de lange termijn. Hoe verder naar voren hoe beter, dat is altijd zo bij Ajax, maar het resultaat heeft voor mij op dit moment voorrang. Geef de club vertrouwen en zijn trots terug en dan kan er volgend seizoen worden toegewerkt naar een Ajax dat speelt naar de waarden waar de club voor staat. Voor dit seizoen: stel de derde plaats veilig en kijk wat er nog mogelijk is richting plek twee.'

Jesse ter Haar (X: @jesseterhaar | e-mail: j.terhaar@ajaxshowtime.com)
Bart Veenstra (X: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)