Ajax kende een uiterst moeizame eerste seizoenshelft en dat valt niet los te zien van hoe de selectie is samengesteld. De spelersgroep kent genoeg spelers met geweldige individuele kwaliteiten, maar als geheel lijkt het nog niet te kloppen. In september, vlak na het sluiten van de transfermarkt, schreven we op deze website al over het mogelijk ontbreken van de balans in de selectie. Inmiddels kan gesteld worden dat die balans in de komende transferperiodes verder moet worden hersteld.

Wat bedoelen we eigenlijk met 'de balans in de selectie'? Waar gaat het dan over? Met het oog op de balans in een selectie dient rekening gehouden te worden met de posities, de kwaliteiten, de leeftijden, de ervaring, de fysieke krachten en de karaktereigenschappen van de spelers. Een goede mix van al deze eigenschappen vormt een balans, waardoor spelers optimaal kunnen presteren.

Voldoet de selectie aan bovenstaande kenmerken? Het antwoord op die vraag luidt, en dat zal geen verrassing zijn, 'nee'. De selectie van Ajax beschikt bijvoorbeeld over tien middenvelders, maar geen enkele van die middenvelders is eigenlijk écht geschikt om als 'zes' bij Ajax te spelen. Zeker niet als Ajax hoog druk wil zetten. Bovendien zijn er vier tot vijf spelers die als linksbuiten kunnen spelen, terwijl het op de backposities ontbreekt aan aantallen en kwaliteit.

Het huidige Ajax ontbeert ook leiderschapskwaliteiten. De ploeg mist een leider zoals Jordan Henderson, de captain die Ajax in de zomer verliet voor een avontuur bij Brentford. Met Davy Klaassen heeft Ajax nog wel een ware leider, terwijl andere 'leiders' als Remko Pasveer en Steven Berghuis lang niet altijd spelen.

Bovendien komt Ajax in veel wedstrijden lengte tekort. Voormalig Ajax-trainer Francesco Farioli wees er vorig seizoen al op dat Ajax fysiek sterkere spelers moest halen om mee te doen op het hoogste niveau in Europa. Het lijkt erop dat Ajax dit seizoen fysiek juist minder is geworden ten opzichte van vorig seizoen, aangezien het kopsterke spelers als Henderson, Daniele Rugani, Jorrel Hato, Chuba Akpom en Brian Brobbey zag vertrekken.

Achteraf is het natuurlijk altijd makkelijk praten. En natuurlijk staan 'de beste stuurlui aan wal'. Desondanks is het wel interessant om het verloop van de transferzomer nog eens onder de loep te nemen. Wat had er beter gekund? Heeft Ajax de miljoenen wel goed geïnvesteerd? Had de club niet beter andere type spelers kunnen halen? En had Ajax misschien sommige spelers wel moeten verkopen?

Ajax gaf ruim 46 miljoen euro uit aan vier potentiële basisspelers

Allereerst kijken we naar de aankopen van Ajax. De Amsterdamse club wilde eigenlijk zeven of acht nieuwe spelers halen. 'Maar er was maar ruimte voor drie of vier', zei directeur voetbal Marijn Beuker onlangs op de aandeelhoudersvergadering. 'De puzzel is deels gelegd. Veel mensen zijn ermee bezig. De zaken gaan goed, maar er zijn ook dingen die beter kunnen. Het is belangrijk dat we vanuit een visie werken en daar wil ik het bij laten.'

Beuker geeft het zelf al aan: de puzzel is deels gelegd. Ajax wist in de zomer Raúl Moro (22), Oscar Gloukh (21), Ko Itakura (28) en Kasper Dolberg (28) voor minimaal 46,25 miljoen euro vast te leggen. Moro is een speler die Francesco Farioli al naar Ajax wilde halen. De club was in januari al dicht bij de komst van de Spaanse buitenspeler, maar de transfer ketste toen af. Al vroeg in de zomer was het dit keer wel raak: Moro kwam voor 11 miljoen euro over van Real Valladolid.

Later in de zomer wist Ajax ook de talentvolle Gloukh voor bijna 15 miljoen euro van Red Bull Salzburg over te nemen. Ajax haalde ook Ko Itakura voor ruim tien miljoen euro op bij Borussia Mönchengladbach, terwijl Kasper Dolberg als vervanger van Brian Brobbey voor tien miljoen euro overkwam van RSC Anderlecht.

Tekst gaat verder onder onderstaand overzicht van aanwinsten uit de zomer van 2025.

Hoe kunnen we de vier dure aankopen van Ajax nu beoordelen?

Ajax investeerde dus flink in deze vier spelers. De vraag is nu: waren zij zo hard nodig? Had Ajax die miljoenen niet beter kunnen investeren in een controlerende middenvelder? Zeker met de wetenschap van nu zou je die vraag bevestigend kunnen beantwoorden, maar ook in de zomer waren er twijfels bij de aankopen van Ajax.

Moro en Gloukh zijn individueel goede spelers, maar vooral Moro heeft in Amsterdamse dienst nog niet volledig kunnen overtuigen. Beide spelers - zeker Moro - zijn niet altijd zeker van een basisplaats. Moro is op zijn best als linksbuiten, maar op die positie had Ajax Mika Godts en winteraankoop Oliver Edvardsen al rondlopen. Bij zijn komst had Ajax op rechts nog de beschikking over Steven Berghuis (nu geblesseerd) en Bertrand Traoré (verkocht).

Tekst gaat verder onder de foto.

Op de achtergrond ontwikkelen jeugdspelers zich ook. Zo klopte Rayane Bounida in de zomer al op de deur, terwijl hij tegenwoordig vooral aan het bonzen is. Moro als overbodig bestempelen gaat uiteraard veel te ver, maar je kunt wel stellen dat het geen absolute noodzaak was om Moro – die nog niet heeft kunnen bewijzen beter te zijn dan zijn concurrenten – te halen.

Gloukh op zijn beurt wisselt goede momenten af met mindere momenten. De Israëliër maakte enkele belangrijke doelpunten, maar verzaakte af en toe ook wat betreft het omschakelen. Een speler als Klaassen is technisch minder begaafd, maar is wel veel meer een speler die taakbewust kan spelen en andere spelers beter kan laten spelen, al moet gezegd worden dat Gloukh zijn draai begint te vinden.

Ajax verlengde in de zomer ook de contracten van zowel Klaassen als Berghuis. Eerstgenoemde heeft, ook al zat hij meerdere keren op de bank, zijn waarde bewezen. Berghuis op zijn beurt blijft kwakkelen met zijn fitheid, waardoor steeds meer mensen zich afvragen of het wel zo verstandig was om zijn contract te verlengen. Beide spelers zijn, net als Bounida, concurrenten van Gloukh en het best op de tien-positie.

Bovendien kan Ajax, net als vorig seizoen, met twee 'achten' spelen en daarvoor kent de selectie veel opties. Hoewel Gloukh in de toekomst een fortuin kan opleveren, is het ook bij hem de vraag: was zijn komst wel écht zo hard nodig? Genoot het de hoogste prioriteit? De laatste weken weet Gloukh een steeds positievere draai aan zijn Ajax-periode te geven.

Ajax beschikt over drie basiswaardige centrale verdedigers, maar kan er maar twee opstellen

Later in de zomer versterkte Ajax zich met Itakura. De Amsterdamse club beschikt daardoor nu over drie centrale verdedigers, die eigenlijk allen in de basis horen te staan. En dan tellen we de talentvolle Aaron Bouwman nog niet eens mee. Lang moest Itakura het doen met een plek op de bank, terwijl hij recentelijk veel wordt gebruikt als controlerende middenvelder. De vraag is wat er straks gebeurt als Ajax een nieuwe zes haalt. Komt Itakura dan weer op de bank terecht? Is dat dan kapitaalvernietiging?

Tekst gaat verder onder de foto.

Vorig seizoen beschikte Ajax nog over Ahmetcan Kaplan, Dies Janse en Daniele Rugani als extra centrale verdedigers. De eerste twee zijn nu verhuurd, terwijl Rugani werd gehuurd van Juventus. De Italiaan schikte zich in zijn rol als back-up voor Josip Sutalo en Youri Baas en was, omdat hij was gehuurd, geen heel dure kracht. Bovendien hield hij de jeugd niet tegen, omdat hij slechts voor een seizoen gehuurd was.

Dolberg was de laatste dure aankoop van de zomer. De spits, inmiddels 28 jaar oud, kwam over van RSC Anderlecht en is de directe opvolger van Brobbey. Bovendien werd Bertrand Traoré nog verkocht om de komst van de spits mogelijk te maken. Helaas voor Dolberg raakte hij al snel geblesseerd, waardoor hij een lange tijd aan de kant stond. Nu hij weer fit is, en concurrent Wout Weghorst geblesseerd is, bewijst hij zijn waarde.

Ajax trok in de zomer ook doelmannen Vitezslav Jaros en Joeri Heerkens aan. Eerstgenoemde wordt gehuurd van Liverpool. De gedachte daarachter is logisch. Jaros keept een seizoen voor Ajax, keert daarna terug naar Liverpool, waarna Heerkens het stokje kan overnemen. Het is op dit moment wel de vraag of Heerkens al klaar is voor het grote werk.

Jaros verloor eerder zijn basisplaats aan Remko Pasveer. Belangrijkste reden: het ontbreekt bij Ajax aan coaching. Je zou kunnen stellen dat als er vanuit de veldspelers meer coaching zou zijn, Jaros gewoon op doel zou blijven staan. Inmiddels staat de Tsjech weer op doel bij de Amsterdammers.

Henderson, misschien wel Ajax' belangrijkste speler van vorig seizoen, werd niet adequaat vervangen

Ajax versterkte zich dus met twee keepers, een centrale verdediger, een aanvallende middenvelder, een buitenspeler en een spits. Opvolgers voor de vertrokken Jorrel Hato en Jordan Henderson bleven echter uit. Ajax zou langere tijd hebben gezocht naar een controleur, maar op een gegeven moment bleek dat daar geen financiële middelen meer voor waren of dat de geschikte kandidaten niet beschikbaar waren.

Op de valreep werd McConnell op huurbasis (huursom naar verluidt 1,5 miljoen euro) overgenomen van Liverpool. De Engelsman heeft geen basisplaats weten te veroveren en kan onmogelijk de vervanger zijn van de ervaren leider Henderson. Voor hoofdscout Kelvin de Lang zou het huren van McConnell zelfs een reden zijn geweest om te willen vertrekken.

Tekst gaat verder onder het overzicht van vertrokken spelers van Ajax (in zomer 2025:

Overschot aan middenvelders in selectie Ajax

Ajax heeft dit seizoen zo'n beetje het halve elftal op de zes-positie uitgeprobeerd, maar een speler die er echt kon overtuigen is er niet. Tot nu toe speelden Davy Klaassen, Jorthy Mokio, Kian Fitz-Jim, McConnel, Youri Regeer en Itakura op de zes-positie bij Ajax. Van al deze spelers kan gesteld worden dat zij op een andere positie beter uit de verf komen, of dat ze op zes vooral gedijen in een laag blok, maar komen te zwemmen als Ajax hoger op het veld druk zet.

Kijkend naar het middenveld zien we in de selectie vooral spelers die goed zijn als 'acht' of als 'tien'. Daar heeft de club er eigenlijk veel te veel van, wat ook inhoudt dat talenten als Steur en Bounida niet tot nauwelijks kansen hebben gekregen. In de laatste periode voor de winterstop gaf interim-trainer Grim de twee talenten wel meer minuten en met succes.

Achteraf is het makkelijk praten, maar bij Ajax zal men er mogelijk spijt van hebben dat het Kenneth Taylor in de zomer niet heeft verkocht aan FC Porto. De Portugese topclub wilde de middenvelder overnemen, maar Ajax had een hogere transfersom - naar verluidt rond de 30/35 miljoen euro - in gedachten. Had Ajax voor een transfersom van 20 tot 25 miljoen euro moeten gaan?

Tekst gaat verder onder de foto.

Taylor is dit seizoen lang niet zo goed en zo belangrijk als vorig seizoen en dus is het de vraag hoeveel hij nu - bijvoorbeeld in januari - nog op zou leveren. Met de verkoop van Taylor had Ajax mogelijk kunnen investeren in een nieuwe controleur.

Blik op de komende transferperiode van Ajax

Bij Ajax is er op dit moment vooral een gebrek aan lengte en fysiek in de selectie, zo bleek in de eerste seizoenshelft. De Amsterdamse club had hier vooral in de eerste weken dan wel maanden last van. Zo wist Inter tegen Ajax tweemaal te scoren uit een corner en dit had voor een groot deel te maken met het feit dat de spelers van Inter langer zijn dan die van Ajax.

Het ontbreekt bij Ajax ook aan leiderschap en ervaring. Met Takehiro Tomiyasu heeft Ajax in ieder geval een speler met ervaring gehaald. De Japanner staat niet per se bekend als pure leider, maar hij kan met zijn professionaliteit wel het nodige toevoegen aan Ajax.

De Amsterdamse club wil in de komende winterse transferperiode nog een controleur aantrekken. Naar verluidt wil Ajax een ervaren 'zes' gaan huren, die ook leiderschapskwaliteiten met zich meebrengt. Bovendien zou Ajax mogelijk nog een linksback willen halen, eveneens op huurbasis. Dat zal dan wel inhouden dat er ook verdedigers bij Ajax zullen vertrekken. Anton Gaaei lijkt de slechtste papieren te hebben.

Richting de transferperiode is het vooral de vraag wie de transfers bij Ajax gaat regelen. Alex Kroes, de vertrekkend technisch directeur, wil niet over zijn eigen graf heen regeren. Wel blijft hij aan om de onderhandelingen te verrichten. Hoofdscout Kelvin de Lang vertrekt per 1 januari, terwijl voetbalcommissaris Danny Blind ook niet meer betrokken wordt in het transferproces. Het lijkt er dan ook op dat met name directeur voetbal Marijn Beuker verantwoordelijk zal zijn voor de gang van zaken op de winterse transfermarkt.

Bart Veenstra (Twitter: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)