Ajax treft donderdagavond een Olympique Marseille waar het - net als in Amsterdam - enorm chaotisch is. Enkele dagen voor het belangrijke Europa League-duel heeft trainer Marcelino namelijk besloten op te stappen. Net als bij Ajax loopt het op sportief vlak bij de Zuid-Franse club - op zijn zachtst gezegd - niet geweldig en daarover sprak Ajax Showtime met verslaggever Jurriaan van Wessem, die het mediterraanse voetbal op de voet volgt.

Van Wessem laat weten dat het plotselinge vertrek van Marcelino veel te maken heeft met de onvrede over het feit dat de supporters te veel invloed hebben op het bestuur. 'Of dat ze überhaupt in overleg zijn geweest. Dat heeft hem aangegrepen. Dat is best wel hard, want Marcelino en Longoria - de voorzitter en dus niet de eigenaar - waren goede maatjes. Het is best wel gerommel geweest de laatste weken en blijkbaar leidt dat tot dit vertrek.'

Opvallend genoeg was Marcelino pas twee maanden in dienst bij Olympique Marseille. 'Er is blijkbaar veel kritiek en de resultaten vallen tegen. Als de klachten van de supporters door het bestuur aan hem worden vertaald, dan weet hij al dat hij bezig is aan een kansloze missie. Spelers en trainers van Marseille worden vaak gesteund, maar ook bedreigd door de supporters. Voor trainers is het heel moeilijk werken', zegt Van Wessem, die aangeeft dat in het verleden meerdere trainers het niet lang hebben volgehouden bij de populairste club van Frankrijk. 'Het is gewoon permanent onrustig', zegt de journalist.

In de Franse competitie staat Olympique Marseille er - ondanks drie keer een gelijkspel - niet eens zo slecht voor. De club staat derde en de achterstand op koploper AS Monaco bedraagt slechts twee punten. Dat de club door Panathinaikos werd uitgeschakeld in de voorrondes van de Champions League draagt dan ook het meest bij aan de chaos bij de club. 'Er is best wel veel onrust om die uitschakeling. Ze staan op een kruispunt, net als PSV. Dat als de Champions League niet gehaald zou worden, dit echt enorme gevolgen kan hebben. Eigenlijk heeft Olympique Marseille al heel lang niet gepresteerd in Europa, op een halve finale tegen Feyenoord in de Conference League na.'

Een jaar geleden speelde Olympique Marseille wél in de Champions League, maar toen ging het in de groepsfase mis. Daar kwam ook heel wat pech bij kijken, zo weet van Wessem nog. 'Kolasinac miste een enorme kopkans voor Marseille om van The Spurs te winnen. Dan hadden ze de groep gewonnen. Vervolgens gingen ze in de laatste minuut heel knullig onderuit en toen hadden ze helemaal niets meer. Dat was een enorme tegenvaller voor de club.'

Onlangs ging het dus mis tegen Panathinaikos en na dat duel was Mattéo Guendouzi de gebeten hond. De middenvelder veroorzaakte met een handsbal een penalty en miste later uiteindelijk een beslissende strafschop in de penaltyreeks. 'Vorig jaar was hij een van de publiekslievelingen en nu is hij naar Lazio getransfereerd. Hij viel niet goed in de groep, was ontevreden en leefde ook in onmin met de trainer. Na die fatale fouten was het uiteindelijk logisch dat hij weg zou gaan', zegt Van Wessem, die weet dat de Amerikaanse eigenaar Frank McCourt de club eigenlijk had willen verkopen aan mensen uit Saudi-Arabië. 'Maar die deal gaat maar niet door. En dat heeft natuurlijk ook met het missen van de Champions League te maken. Dan wordt de club minder waard en is er minder belangstelling voor McCourt om de club te verkopen. Het moet wel duidelijk zijn dat Olympique Marseille de club van Frankrijk blijft. De club is in heel het land heel populair.'

Hoe staat Olympique Marseille er nu voor?

Bij Olympique Marseille vertrokken in de afgelopen zomer meerdere spelers. Zo vertrok Guendouzi zoals gezegd naar Lazio, terwijl ook spelers als Cengiz Ünder, Sead Kolasinac, Alexis Sánchez, Luis Suárez en Ruslan Malinovskyi zijn vertrokken. Daar tegenover staat de komst van enkele nieuwelingen. Volgens Van Wessem is er 'opvallend duur' ingekocht. 'Aubameyang kwam dan transfervrij, maar spelers als Renan Lodi, Kondogbia, Ndiaye en Sarr zijn voor veel geld gekomen', zegt Van Wessem, die over Ndiaye een mooi verhaal heeft: 'Hij werd gepresenteerd op een geweldige manier. Hij komt dan als kindje aan op het station van Marseille en dan zegt hij: er is maar één club waar ik voor wil spelen en dat is Marseille. En daar komt hij dus nu voor te spelen', aldus Van Wessem, die ook de van Inter gehuurde spits Joaquin Correa hoog inschat. 'In de breedte hebben ze dus niet ingeboet.'

De vraag is hoe Marseille ervoor staat ten opzichte van vorig seizoen. Van Wessem vindt dat lastig aan te geven, al is het maar omdat veel Franse ploegen - waaronder Marseille - niet constant presteren. Bovendien is het nu afwachten hoe de ploeg gaat spelen nu Marcelino is vertrokken. De Spaanse trainer koos steevast voor een 4-4-2-systeem, al heeft de ploeg ook spelers om te schakelen naar 3-5-2 en 3-4-3. 'Maar Marcelino hield echt vast aan 4-4-2.'

Over het huidige elftal zegt Van Wessem onder meer dat Chancel Mbemba, die overkwam van FC Porto, een 'hele goede' centrale verdediger is. Volgens de verslaggever speelt hij meestal samen met Samuel Gigot, al is ook Leonardo Balerdi - die eerder dit jaar nog aan Ajax werd gelinkt - een optie in het hart van de verdediging. Op linksback speelt Renan Lodi en hij wordt door Van Wessem een typische 'Longoria-aankoop' genoemd. Op rechtsback speelt 'antiheld' Jonathan Clauss. 'Maar hij doet het gewoon heel goed. Hij is ook geliefd bij de fans. Het is een stevige rechtsback, die ook veel opkomt.'

Op het middenveld vormen meestal twee spelers het blok. Marseille kan hier kiezen uit Valentin Rongier, Jordan Veretout en uiteraard ook Geoffrey Kondogbia. Ook de Marokkaan Azzedine Ounahi, die op het WK nog uitblonk, is een optie. 'Die komt alleen bij Marseille nog helemaal niet uit de verf, maar misschien was dat een probleem van Marcelino', zegt Van Wessem, die Ismaïla Sarr, Amine Harit, François Mughe en Correa noemt als de gevaarlijke flankspelers.

Voorin is Pierre-Emerick Aubameyang zeker van zijn plaats, al wijst Van Wessem er wel op dat de spits al 34 jaar oud is. 'Ik heb hem nog als jeugdspeler gezien toen hij bij Monaco doorbrak. Daarnaast hebben ze Vitinha voor 32 miljoen opgehaald bij Braga. Ook zo'n aankoop waarvan je denkt: hoe kan dat? Ndayei, die overkwam van Sheffield United, is nu de nieuwe lieveling van het publiek.'

Onrust rondom supporters Marseille

Dat de supporters van Olymique Marseille veel invloed hebben op het beleid van de club blijkt wel vaker, zo legt Van Wessem uit. Zo vertrok deze zomer Dimitri Payet bij de Zuid-Franse club. 'Daar wilde Marcelino duidelijk niet mee werken en ze hebben hem naar Vasco da Gama laten gaan. Dat heeft kwaad bloed gezet bij de fans. Hij was echt een publieksspeler.'

Ook voorzitter Longoria heeft 'best wel schade' opgelopen na het vertrek van Marcelino. Sterker nog: het bestuur van de Franse club wordt bedreigd en om die reden gaan zij niet mee naar de wedstrijd in Amsterdam. 'Ik kom vaak in Marseille en het is een chaotische stad. Dat is belangrijk om te weten als Ajax-supporters daar heen gaan (vooralsnog niet bekend of dit mag, red.). Maar het is wel een voetbalstad, het leeft enorm. Dat betekent ook dat er bij tegenslag een soort pessimisme heerst rondom de club en daar is nu sprake van.'

De club werd in de afgelopen dertig jaar één keer kampioen en het behaalde drie keer de finale van de UEFA Cup/Europa League, maar meerdere grote successen bleven uit. 'Als het even misgaat, dan is er gewoon heel veen onrust. Supporters gaan zich mengen en het probleem is eigenlijk dat er vaak spelers zijn gehaald waarmee je net niet wint.'

Van Wessem geeft aan dat meerdere spelers lijden aan 'Velodrome-vrees'. 'Dat is de druk van het stadion, de druk van de stad. Vergeet niet dat er regelmatig bij spelers wordt geplunderd. Ik begreep dat in de week na de uitschakeling tegen Panathinaikos er bij twee spelers was ingebroken. Er was ook een speler, Brandao, die woonde in Aix-en-Provence. De buurtbewoners waren toen niet gelukkig dat er een speler van Olympique Marseille in hun buurt kwam wonen, want dat zorgde voor te veel overlast.'

'Je had ook José Anigo als trainer van Marseille. Hij was een echte man uit Marseille, maar is wel zelf opgestapt omdat hij het te gevaarlijk vond. Twee jaar later is zijn zoon, die wel in het verkeerde circuit zat, geliquideerd. Dat is een dramatisch verhaal, natuurlijk', zegt Van Wessem, die denkt dat Marcelino ook heeft besloten om vanwege bepaalde veiligheidsredenen op te stappen. In het verleden was er bovendien de Braziliaan Vitorino Hilton die koos voor een transfer naar Montpellier. 'Hij ging voor een veel lager salaris bij Montpellier spelen, terwijl hij kampioen met Marseille was geworden. Toen hij vragen kreeg over zijn transfer, zei hij dat hij voor zijn gezin had gekozen. Het is dus eigenlijk een hele moeilijke club om voor te spelen.'

Voor veel spelers is Olympique Marseille dan ook een enorm lastige club om voor te spellen, zo zegt ook Van Wessem. 'Maar je bent enorm geliefd als het goed gaat en dat is denk ik de uitdaging voor elke speler. Je hebt ook een paar spelers die na een jaar al zijn vertrokken bij Marseille. Die jongens zeiden dat er voor hen geen eer te behalen viel. Neem die misser van Kolasinac. Ik denk dat dat er uiteindelijk wel voor heeft gezorgd dat hij nu transfervrij naar Atalanta kon vertrekken.'

Ondanks de moeilijkheden is de club wel enorm populair. Er hangen nog altijd versieringen in de stad van de Champions League-winst in 1993 en door heel het land kijken mensen naar de club. 'Het is een waanzinnig populaire club in heel Frankrijk. Ik denk dat het duel tussen Ajax en Marseille hogere kijkcijfers zal hebben dan het duel tussen Paris Saint-Germain en Borussia Dortmund in de Champions League.'

Verbouwd stadion zorgt voor meer onrust

Voor het EK in 2016 is het stadion van Olympique Marseille - het welbekende Vélodrome, waar Dennis Bergkamp namens Oranje zijn legendarische goal maakte tegen Argentinië - verbouwd. 'Vroeger vond ik het een geweldig stadion', zegt Van Wessem. Tegenwoordig lijkt het meer alsof 'er een maanlanding heeft plaatsgevonden op aarde'. 'Het is wel een compact stadion geworden, dus het is erg sfeervol', zegt Van Wessem, die het ook geregeld onrustig ziet worden in het stadion. 'Volgens mij zijn de laatste acht Europese wedstrijden uit de hand gelopen. Het is als bezoekende partij niet helemaal lekker om die wedstrijden te bezoeken.'

Feyenoord speelde er anderhalf jaar geleden nog en van supporters van de Rotterdamse club hoorde Van Wessem verhalen 'vol ellende'. 'Het is verschrikkelijk dat je in een hoek wordt gezet en dat je daar door de politie wordt neergeknuppeld', zegt de verslaggever, die weet dat je als uitsupporter zomaar zes keer gecontroleerd kan worden. 'Dan heb je het op een gegeven moment wel gehad. Je denkt ook: jullie laten al het vuurwerk binnen van de Marseille-fans, wat is dit voor onzin?'

Verwachtingen rondom Marseille in Frankrijk getemperd

In Frankrijk is men overigens niet meer verbaasd over de chaos bij Olympique Marseille. Dat geldt niet alleen voor de club, maar over het hele Franse voetbal. Frankrijk dreigt de vijfde plaats op de UEFA-ranking immers kwijt te raken aan Nederland. 'In de Franse talkshows doen ze er ook niet moeilijk om. Zij zeggen: we stellen ook helemaal niks voor. De Franse journalistiek is allesbehalve chauvinistisch. Die zeggen gewoon: die Nederlandse clubs komen gewoon ver en wij hebben nooit een club die echt ver komt. Maar eigenlijk moet Olympique Marseille qua uitstraling, qua aanhang en qua stadion gewoon ver kunnen komen in de Europa League.'

Net als in Nederland wordt ook in Frankrijk Brighton & Hove Albion als favoriet gezien voor de groepswinst. Hoewel men in Nederland pessimistisch is over de kansen van Ajax, is men in Frankrijk positiever over de Amsterdamse club. 'Dat komt ook wel omdat Ajax een enorme indruk heeft gemaakt in de Champions League. Men kan niet geloven dat de ploeg zo diep is ingestort. Maar als Mislintat en Steijn niet door één deur kunnen, dan heb je wel een probleem.'

Verder is het zo dat Ajax een 'enorm geliefde' club is in Frankrijk. 'Dat komt ook door Cruijff natuurlijk. Marseille-fans hebben hem in het echt zien spelen en daar zijn ze trots op. Vergelijk het nu met dat je als Ajax-fan kunt zeggen dat je Messi in de ArenA hebt zien spelen. De ploeg van de jaren zeventig van Ajax, dat kon iedereen in Frankrijk waarderen, ook de kleine kinderen.'

Kracht en zwakte van Marseille

Tot slot is het de vraag waar de kansen voor Ajax liggen tegen Olympique Marseille. Hoe kunnen de somber gestemde Ajax-fans toch vertrouwen krijgen in de wedstrijd tegen deze Franse topclub? Van Wessem geeft Ajax in ieder geval een goede kans en dat komt voor een deel omdat Olympique Marseille ook niet in goeden doen is. 'De zwakte van Marseille nu is dat ze eigenlijk niet enorm kunnen domineren en hun tegenstander echt weg kunnen zetten. De ploeg is daar eigenlijk wel opgebouwd, maar die speelwijze kunnen ze dus niet in de praktijk brengen.'

Het gevolg is dat als Olympique Marseille wint het vaak moeizame zeges zijn. Dit zou al twee tot drie jaar het geval zijn en op dit moment lijkt de ploeg 'te afhankelijk' van Aubameyang. 'Hij is toch al 34 jaar en hij is dan degene die het verschil moet maken. Ze hebben weinig spelers uit de tweede linie die drie tot vier keer per wedstrijd gevaarlijk voor het doel kunnen komen, laat staan dat ze scoren. Dat is natuurlijk wel een probleem. Ze zijn eigenlijk niet doelgericht om heel ver te komen. Ze hebben eigenlijk te weinig spelers die het verschil kunnen maken.'

Van Wessem spreekt zijn verwachting uit en zegt - ietwat oneerbied gezegd - dat het nu de lamme tegen de blinde is. 'Maar een speler als Brobbey zou nu tegen Marseille het verschil kunnen maken. Marseille zal iets meer op de counter willen spelen, dus het is afwachten hoe Ajax dat beheerst', zegt Van Wessem, die verwacht dat Brighton & Hove Albion en Ajax uiteindelijk doorgaan in de Europa League. 'En dan denk ik dat AEK Athene derde wordt en dat Marseille traditioneel naast het Europese voetbal grijpt.'

Vanwege het vertrek van Marcelino verwacht Van Wessem een nog onrustiger Marseille. 'Als Papin het daadwerkelijk overneemt en hij hanteert een andere stijl, denk ik dat het komende maanden onrustig is. Er zijn ook weinig goede trainers beschikbaar. Ik verwacht een moeilijk jaar voor Marseille en dat Ajax, ondanks de moeilijke tijden die zij nu ook hebben, een goede kans maakt om donderdag te winnen.'

Wat voor Ajax nog wel moeilijk kan worden, is dat het later in de groepsfase op bezoek bij Olympique Marseille mogelijk kwalificatie voor de volgende ronde moet zien af te dwingen. 'En dat is een lastige opdracht. Ajax wil dat natuurlijk voor zijn en daarom moeten ze deze wedstrijd winnen. De druk staat er wel op', zegt Van Wessem, die weet dat Olympique Marseille bij de UEFA een speciaal verzoek heeft ingediend. 'De paus komt in Marseille en daarom kan de wedstrijd deze week niet in Marseille plaatsvinden. Dat verzoek heeft Marseille ingediend bij de UEFA, om de eerste wedstrijd niet thuis te hoeven spelen.'

Bart Veenstra (Twitter: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)