Nu het ABN Amro World Tennis Tournament is afgelopen, kan voormalig toptennisser Jan Siemerink zich deze week gaan focussen op zijn nieuwe baan als teammanager van zijn favoriete voetbalclub Ajax. Want inderdaad, Siemerink is zijn hele leven al fanatiek fan van de Amsterdamse club. Ajax Showtime sprak met een van zijn beste vrienden: voormalig toptennisser Jacco Eltingh. 'Ik denk dat het een hele verstandige keuze van Ajax is om hem aan te stellen.'

Al van jongs af aan is Siemerink een supporter van Ajax. Eltingh vertelt ter illustratie een anekdote over de jonge jaren van de Rijnsburger. ‘Mijn vader en ik zijn altijd gek geweest van Ajax. Op een gegeven moment gingen wij vanaf de Veluwe op een zondagmiddag naar Amsterdam toe’, begint Eltingh, die als jonge tennisser veel moest reizen en daardoor vaak van huis was. In het weekend was hij dan graag thuis. ‘Maar af en toe gingen we ook naar Amsterdam. We kochten een kaartje voor de Reynoldstribune in De Meer, in het zonnetje. En dan mag je drie keer raden wie toevallig precies de twee plekken naast ons hadden. Dat waren Jan en zijn vader.’

Het bleef niet bij die ene keer dat Eltingh en Siemerink (beiden 47) samen in het stadion van Ajax waren. ‘Op jonge leeftijd – toen we een jaar of elf, twaalf waren – gingen Jan en zijn vader vanuit Rijnsburg en wij vanuit Heerde bij Ajax kijken. Als iemand een echte Ajacied is, dan is het Jan wel’, vertelt Eltingh, die hem daarna van dichtbij meemaakte als proftennisser. ‘Altijd als we aan het reizen waren, werd er altijd gekeken hoeveel Ajax had gespeeld. Of welke spelers er waren gehaald, er werd met elkaar over gediscussieerd. Met Mark Koevermans hadden we een zware Feyenoorder, Paul Haarhuis is een PSV’er. Waar we ook waren, er zaten altijd een paar gasten elkaar te zieken. Het zijn echt complete voetbaldieren. Ik denk dat Jan zelfs meer voetballer is dan tennisser, haha. Hij speelde zelf ook hoog, bij Rijnsburgse Boys. Nadat hij stopte met tennissen, is hij weer gaan voetballen.’

Siemerink is een klassieke linksbuiten als voetballer: opkomen vanaf de linkerkant en daarna de voorzet geven in plaats van wat men tegenwoordig veel ziet: buitenspelers die naar binnenkomen en dan zelf op doel schieten. ‘We hadden altijd dezelfde opstelling als we tegen buitenlandse gasten gingen voetballen. Aan het eind van de dag gingen we vaak nog een uur tot anderhalf uur voetballen, conditietraining. Onze anekdotes over wat we samen hebben meegemaakt liggen bijna net zoveel rondom het voetbalveld als rondom het tennisveld.’

‘Als Jan het niet is, wie zou dan het dan wel zijn?’
Siemerink woont net als Ajax-directeur Edwin van der Sar in Noordwijk en toen de functie van teammanager ter sprake kwam, raakte de oud-tennisser geïnteresseerd, zo vertelde hij onlangs zelf in De Telegraaf. Hij besloot een sollicitatiebrief te sturen en uiteindelijk viel de keuze op hem. Daarvoor deed Ajax wel referentie bij Eltingh. ‘Ik heb hem zeer volmondig positief aanbevolen. Ik denk dat Jan echt geknipt is voor het vak. Dat is omdat hij de rust en de leeftijd heeft en bovendien alles heeft meegemaakt als topsporter op alle niveaus. Daarnaast is hij coach geweest van onze toptennissers, die dezelfde leeftijd hebben als de jonge voetballers. Hij weet daarom hoe het is om met jonge gasten om te gaan. Hij is erg zorgvuldig, stopt in heel veel dingen tijd en energie. Een hoge werkdiscipline zal ik maar zeggen.’

‘Ik denk dat het een hele verstandige keuze is van Ajax om hem aan te stellen’, vervolgt Eltingh. ‘Ik durf het ook andersom te zeggen: als Jan het niet is, wie zou het dan wel zijn? Als je een profielschets zou maken van iemand die deze functie zou kunnen oppakken en die die vaardigheden moet hebben, kom je bij Siemerink uit. Hij heeft ook een hele hoge integriteit, hij houdt alles wat je met hem bespreekt netjes voor zichzelf. Hij heeft geen zin in de spelletjes eromheen.’

Jan Siemerink in de zomer van 2004 tijdens de Open dag van Ajax. Naast hem staan Sjaak Swart (links) en wijlen Gerrie Mühren (rechts).

Tennisser in de voetbalwereld
Na Tjerk Smeets, die uit het honkbal kwam, heeft Ajax met Siemerink opnieuw iemand aangetrokken van buiten de voetballerij. Mensen vragen zich af: waarom haalt Ajax niemand uit de voetbalwereld? ‘Dat is misschien een hele leuke gedachte’, begint Eltingh zijn uitleg. ‘De voetbalwereld loopt in heel veel aspecten achter op andere sporten. Het voetbal heeft zijn eigen wetten en daar komen ze mee weg, maar op sommige plekken functioneert het voetbal amateuristisch. Als je Nederlandse spelers of spelers die in Nederland voetballen echt beter wilt maken, dan is het ook belangrijk om hun kwaliteiten te kennen en te ontplooien. Het gaat hierbij om hun kwaliteiten buiten het voetbaltechnische- en tactisch gedeelte. Denk aan sociale normen en waarden, groepsgedrag, communicatie, realiteitszin en dankbaarheid. Dat is nodig voor constante prestaties. Dit wordt door de belangrijke mensen echter vaak cynisch afgeschoten. Mensen van buiten het voetbal kunnen een enorm goede inbreng hebben. Kijk maar naar Toon Gerbrands die eerst succesvol was bij AZ en dat tegenwoordig is bij PSV, Hans Jorritsma die bij het Nederlands elftal zat en nu Robert Eenhoorn bij AZ. Ik denk dat het voetbal er voor in moet zijn om binnen de directie of andere dergelijke functies meer mensen te verwelkomen die van buiten het voetbal komen.’

Moeten die mensen van buiten de voetballerij de boel dan ook helemaal omgooien? Nee, dat niet. ‘Je moet het verleden goed kennen, de voetbalwetten goed kennen, maar dat wil niet zeggen dat je er altijd je gelijk aan moet geven. Ik denk dat het voor het Nederlandse voetbal de weg voorwaarts is. Op deze manier doen we het leuk, maar gaan we het verschil niet meer maken. We kunnen allemaal constateren dat er toch iets moet veranderen.’

De vraag is dan ook: wat gaat er in het voetbal nou precies verkeerd wat er in andere takken van sport juist wel goed gaat? ‘Dat gaat over van alles. Hoe pak je jonge mensen op vanuit de wijk, vanuit de lokale clubs richting de profclubs. Welke toon hanteer je? En hoe toon je jonge mensen iets aan die echt iets graag willen? Het gaat dan om gedragsvormen die er wel, maar ook niet bij horen. Dat moet consequent en harder aangepakt worden. Dat wil niet zeggen dat het er in andere sporten strenger aan toegaat, maar hoe je elkaar aanspreekt, geeft een grotere kans van slagen. Maar het is niet zomaar één iets natuurlijk, anders was het wel makkelijker geweest.’

‘Hij heeft er goed over nagedacht en wil het heel graag’
Volgens Eltingh moet men in de voetballerij naar een volgend level toe. ‘Een volgende stap. Anders blijven we zoals we zijn en als de concurrentie (financieel) sterker wordt, hoef je geen Chinees gestudeerd te hebben om te weten dat het op termijn niet veel beter gaat worden. Wij moeten in het Nederlandse toptennis exact dezelfde trajecten doorlopen, anders zal het bij ons net als in het voetbal structureel niet veel beter worden', vervolgt de technisch directeur van de KNLTB. 'Daarom denk ik dat de mix bij Ajax heel goed is', ziet Eltingh dat Ajax met de huidige technische staf en mensen als Edwin van der Sar en Marc Overmars in de directie veel voetbalmensen in huis heeft. ‘Iemand van buitenaf die op dezelfde manier in het leven staat, maar andere inzichten heeft, kan heel belangrijk zijn als ze veel met elkaar in gesprek zijn. Er moet goede communicatie zijn, zodat er kennis met elkaar gedeeld wordt.’

Uiteraard sprak Eltingh al met Siemerink over zijn aanstelling bij Ajax. ‘Hij is blij, maar hij heeft er goed over nagedacht. Dezelfde vragen die je nu aan mij stelt, heeft hij ook aan zichzelf gesteld. Je moet voor jezelf zeker weten dat je inderdaad toegevoegde waarde gaat leveren. Jan had ook in de tenniswereld voldoende mogelijkheden, maar hij durft buiten zijn comfortzone te treden. Hij dacht: dit is mijn eigen uitdaging, dit is fantastisch, ik ben gek van voetbal, mijn kinderen voetballen, ik ben gek van Ajax, ik woon dichtbij en ik denk dat ik een bijdrage kan leveren. Er zitten zoveel plussen aan.’

Toch is er ook iets wat misschien negatief kan zijn. Het teammanager zijn bij een club als Ajax is namelijk geen negen-tot-vijf-baan. ‘Je moet gewoon te pas en te onpas beschikbaar zijn voor alles wat rondom het eerste elftal speelt. Ik kan me voorstellen dat het een belangrijke overweging is geweest. Daar zal hij vast goed over hebben nagedacht. Dat weet ik haast wel zeker, hij is één van mijn beste maten en hij wil het heel graag. Al met al denk ik dat het een hele verstandige keuze is.’ Tot slot laat Eltingh weten veel zin te hebben in het avontuur van zijn goede vriend Siemerink. ‘Ik kijk er met heel veel plezier naar uit. Tjerk (Smeets, red.) heeft het jaren fantastisch gedaan en voor de spelers is het goed als er rust is.’

Bart Veenstra (Twitter: @Bart_Veenstra | e-mail: b.veenstra@ajaxshowtime.com)