In de rubriek Ajax-cult zoomt Ajax Showtime in op de clubcultuur van Ajax. Wat is dat precies en wie houden die in stand of bedreigen die juist? In Ajax-cult negeren we de waan van de dag en kijken we naar de mensen en de dingen die Ajax maken tot wat het is, was en moet blijven.

Vanaf de staantribune van Griffin Park, het stadion de Londense cultclub Brentford FC, kun je het gras letterlijk ruiken. Tussen het fanatieke publiek van 'the Bees' staan drie mannen in AFCA-kleding, die hier in Londen ongetwijfeld op zoek naar het voetbalsentiment dat ze bij Ajax vaak zo node missen. Vanaf een sprookjesachtige staanplaats in Londen vroegen wij ons af waarom er in de Arena eigenlijk geen staantribune wordt ingevoerd.

Brentford FC is het walhalla van de echte voetballiefhebber. Aan elke hoek van het stadion Griffin Park ligt een prachtige pub, waar thuis- en uitsupporters zich voor de wedstrijd– naar goede Engelse gewoonte – vol laten lopen. Een kwartier voor aanvang van de wedstrijd stromen deze pubs leeg, waarna een oneindige stoet mannen zich begeeft naar hun deel van het stadion. Het groepje Ajacieden, op wiens kleding het klassieke Ajax-logo prijkt, begeeft zich dus naar de staantribune achter het doel. Hier zullen ze vervolgens het dichtst bij het gevoel komen, waardoor ze – aan hun kalende koppen te zien – een jaar of dertig geleden verliefd werden op voetbal en Ajax.

Meer dan romantiek

De invoering van een staantribune in de Arena zou niet alleen voor romantici een grote overwinning betekenen. Staantribunes hebben een grote capaciteit; als er in de Arena op Zuid een grote staantribune zou worden ingevoerd, neemt het aantal beschikbare seizoenskaarten op goedkopere plaatsen flink toe. Dit zou Ajax helpen in de geplande uitbreiding van het stadion en zou, zeker na het debacle rondom de prijsverhogingen op de lange zijde, een mooi signaal zijn aan de trouwe achterban. Daarnaast zou het voor de vele supporters die nu op de jarenlange wachtlijsten staan voor plekken op de F-side en VAK410 een enorme uitkomst zijn.

Voor de duizenden Ajacieden die zich nu op de lange zijde moeten schromen om hun club met een beetje overtuiging te steunen, zou de staantribune een verademing zijn. Ook Ronald Pieloor, de Ajax-bestuurder die als F-sider is opgegroeid met de staantribune, verlangt er naar terug. 'Iedereen die ooit op een staantribune heeft gestaan weet dat een tribune met stoeltjes nooit kan bieden wat een staantribune wel biedt. Je zit nu vastgeklonken door die stoeltjes; je kan geen kant op. Je ziet niet voor niets dat overal in het stadion waar men sfeer probeert te maken mensen gaan staan. Een staantribune brengt gewoon veel meer sfeer met zich mee.'

Wijfelende KNVB

Op internationaal niveau is de staantribune al een paar jaar bezig aan een opmars. Brentford FC is niet de enige club in Engeland met een staantribune; de lobby voor het zogenaamde 'safe-standing' vanuit Engelse supportersverenigingen krijgt steeds meer voet aan de grond. In Duitsland zijn staantribunes al niet meer weg te denken uit de stadions; Dortmunds befaamde 'Gelbe-wand' is hiervan het bekendste voorbeeld. Dat het in Nederland een stuk moeilijker ligt blijkt wel bij navraag aan de KNVB: 'Invoering van ‘safe standing’ in een stadion behoort in Nederland (nog) niet tot de mogelijkheden(...)De veiligheid van supporters moet te allen tijde gewaarborgd zijn,' aldus de bond. Het geeft anderzijds natuurlijk wel hoop dat de bond aan bijvoorbeeld SC Heerenveen en NAC Breda toestemming heeft gegeven voor experimenten met staanplaatsen.

De 'safe-standing campaign' in Engeland heeft dus behoorlijk wat succes gehad. Toch stuit men daar maar al te vaak op schimmen uit het verleden. Nog altijd worden staantribunes door bestuurders met de Hillsboroughramp, onveiligheid en hooliganisme geassocieerd. In dit kader is een opvallende regel in de lijst van veiligheidsmaatregelen met betrekking tot staantribunes van de KNVB de volgende: 'Bij een staanvak is het ten allen tijde verplicht de betreffende bezoekers één op één te fouilleren.' Het is weliswaar een voorspelbare opstelling van de bond – aangezien bij Ajax ook nu al de fans op Zuid het meest uitgebreid worden gefouilleerd – maar het zegt iets over de krampachtige houding van voetbalbestuurders tegenover staande fans. Het toont aan dat ook bij de KNVB de onjuiste link tussen staantribune en hooliganisme nog veel te makkelijk gelegd wordt.

Nooit meer 'zitten!'

Dat een staantribune in de Arena nog ver weg is moge duidelijk zijn. Het is nu natuurlijk ook geen topprioriteit. Supporters wachten momenteel – ongetwijfeld trappelend van ongeduld – op terugkoppeling van de directie over de eventuele herinvoering van het klassieke logo. Daarnaast zal het overgrote deel van de fans zich nu vooral druk maken over het armoedige spel van de laatste tijd. Toch komt het moment dat er concreet over de invoering van staantribunes kan worden nagedacht rap dichterbij. Vanaf 2016 lijkt de gemeente Amsterdam bereid te zijn om het meerderheidsbelang dat het nu in de Amsterdam Arena heeft op te geven.

Als Ajax dat meerderheidsbelang zou kunnen overnemen zou het ideaalbeeld van een Arena, gevuld met rode en witte stoelen en een fonkelnieuwe staantribune, helemaal niet zo ver weg meer zijn. Jeroen Slop, Ajax' ogenschijnlijk eeuwige financieel directeur, gooide van de winter al een balletje op met betrekking tot een staantribune. Ronald Pieloor ziet het wel voor zich: ' Je zou bijvoorbeeld in het midden van de zuidtribune staanplaatsen kunnen invoeren. Er zou in ieder geval mee kunnen worden geëxperimenteerd. Wat mij betreft hoe eerder hoe beter.' Of het ooit zal gebeuren blijft onzeker. Toch moet voor velen op de lange zijde alleen de gedachte al troostend zijn. Stel het je voor; staan, springen en zingen voor Ajax, zonder dat iemand een rij achter je je toe brult dat je weer braaf moet gaan zitten.

Lees meer Ajax-cult:
#1 - Door weer, wind en combi's