MOETEN EN MOGEN – CONTRACTEN – Roze, paars, groen, geel, rood of gewoon zwart. De voetbalschoenen van tegenwoordig lijken vooral hip te moeten zijn. Bijna maandelijks lopen spelers op nieuwe exemplaren rond. Ajax Showtime onderzocht wie op wat loopt en welk merk het populairst is. Adidas of Nike?

Beide merken zijn breed vertegenwoordigd bij de huidige koploper van de Eredivisie. Adidas heeft als hoofdsponsor natuurlijk een makkelijke ingang, maar ook Nike heeft al veel spelers onder contract staan. Zo zetten Viktor Fischer en Anwar El-Ghazi (A1) kortgeleden nog een krabbel onder een meerjarige verbintenis. Onder meer Jaïro Riedewald en Donny van de Beek (A1) sloten zich aan bij rivaal Adidas.

Maar er zijn veel meer spelers die een verbintenis hebben met één van deze twee grote sportmerken. Regelmatig komen op Instagram, Facebook of Twitter foto’s voorbij van spelers die met tassen vol een winkel uitlopen. ‘Thanks to Nike’ of ‘Thank you Adidas’, zijn daarbij de meest voorkomende teksten. Sportschoenen, korte broeken, petten, trainingsjassen, tassen, alles wordt geleverd aan de spelers die op die manier ook buiten het voetbal het gezicht moeten zijn van het merk. Daar staat uiteraard een vergoeding tegenover.

Jeugd verplicht op Adidas
Bij Ajax is in eerste instantie contractueel vastgelegd dat spelers tijdens het doorlopen van de jeugdopleiding op Adidas-schoenen spelen. Er mogen wel contracten worden getekend met de concurrentie, maar de club zelf levert zijn spelers alleen het merk met de drie bekende strepen. Dat de teamfoto’s van de verschillende jeugdelftallen alleen maar bestaan uit spelers met Adidas is dan ook geen toeval. Iedere speler wordt verplicht om Adidas te dragen.

Nike slaat vooral toe als jeugdspelers in de laatste fase van de opleiding zitten of als spelers het eerste of Jong Ajax al hebben bereikt. Vanaf dat moment hebben beide sponsoren de vrije hand. Het valt daarbij meteen op dat de meeste spelers in de eerste selectie uiteindelijk hebben gekozen voor Nike. Zeventien spelers die dit seizoen in actie kwamen voor Ajax 1 spelen op Nike, negen kiezen voor Adidas. Bij deze tien zitten ook Mickey van der Hart (één bekerwedstrijd) en Tobias Sana (af en toe bij de selectie).

Hieronder een overzicht van de merken bij Ajax 1 en Jong Ajax:

Nike
Ajax 1 (17) – Vermeer, Denswil, Veltman, Ligeon, Van Rhijn, Van der Hoorn, Boilesen, Poulsen, Klaassen, Duarte, Serero, Andersen, Schöne, Fischer, Kishna, Bojan en Hoesen (inmiddels verhuurd).

Jong Ajax (5) – Lobotka, Bazoer, Hendriks, Wang en Sporkslede.

Adidas
Ajax 1 (9) – Cillessen, Van der Hart, Moisander, Blind, De Jong, De Sa, Sigthórsson, Sana en Riedewald.

Jong Ajax (14) – Alblas, Leeuwenburgh, Schmitz, Martina, Kuipers, Van den Boomen, Meleg, Keskin, Tete, El Hasnaoui, Höner, Bitter, De Bondt en Becker.

In de eerste selectie staat (bijna) iedereen onder contract. Zij zijn bekende namen, de gezichten die Adidas of Nike graag aan zich verbindt. Bij Jong Ajax lopen er echter ook spelers rond die nog steeds gebruik maken van de service vanuit Adidas en Ajax om schoenen te ontvangen. Het hele pakket met petjes en trainingspakken is voor hen niet weggelegd.

Dat geldt uiteraard wel voor de namen die vanuit marketing-oogpunt interessant zijn. Wat te denken van Riechedly Bazoer. 17 jaar, een perfect gebouwde sporter en een talent die op deze leeftijd al tegen het eerste aanhikt. Bazoer tekende bij Nike. Sommige andere spelers uit de jeugd van Ajax kozen ook al. Zo zette Jordy Bruijn (A2) een krabbel bij Nike en staan Queensy Menig en Nathan Leyder bij Adidas op de lijst.

Commercie
De sponsoren zijn steeds bezig om de besten eruit te pikken. Niet eens meteen op het gebied van voetbal, maar wel op het gebied van commercie. ‘Wij kiezen altijd voor mensen die het best passen bij ons merk’, reageert Adidas kort tegenover Ajax Showtime. ‘Het beeld dat veel technisch begaafde spelers voor Nike kiezen, kan bestaan. Anderen zullen daar echter weer anders over denken. Uiteindelijk kiest de speler, of de ouders wanneer een speler wettelijk nog niet voor zichzelf een keuze mag maken.’

Toch blijft het opmerkelijk dat alles bij Ajax de naam Adidas draagt en uitstraalt, maar op het moment dat spelers volgens het contract tussen Ajax en Adidas mogen kiezen, veel overstappen naar Nike. ‘Het blijft een boeiend spel achter de schermen’, beaamt sponsor-kenner Bob van Oosterhout van Triple Double. ‘De kunst voor grote merken om er op tijd bij te zijn en de concurrent de loef af te steken. Overigens switchen er ook spelers aan de lopende band, dus het is een continue lobby.’

Nouri in de photoshop
Van Oosterhout ziet ook problemen als het gaat om sponsoring van schoenen en kleding. ‘Kijk bijvoorbeeld naar wat er bij Bayern München (Adidas) gebeurde met Mario Götze (Nike).’ Götze droeg bij zijn presentatie als speler van Bayern voor de pers een Nike-shirt, terwijl Bayern al jaren wordt gesponsord door Adidas. ‘Ikzelf vind dat praktijken die alle fatsoensnormen te buiten gaan. Merken moeten dat zelf ook niet willen. Spelers dienen in mijn ogen zulke situaties voor te blijven door een goed persoonlijk sponsorplan en goede begeleiding.’

Bij Ajax was er kortgeleden zelfs een dergelijke situatie, maar die werd niet aan de grote klok gehangen. Bij zijn contractondertekening droeg Abdelhak Nouri een shirt met ‘CR7’ en die is van Nike. Ajax kreeg kennelijk bericht van Adidas want op Ajax.nl was het logo van het shirt gephotoshopt. Bij Ajax TV is duidelijk te zien dat Nouri wel degelijk een shirt van het merk van Cristiano Ronaldo droeg. Precies de reden dat Van Oosterhout pleit voor persoonlijke begeleiding bij zulke situaties want Nouri is onwetend tussen twee sponsorgiganten.

Van Oosterhout verbaast zich er niet meer over dat Adidas en Nike over de gehele selectie van Ajax als enigen voorkomen. ‘Dit zijn de twee allerbeste merken ter wereld. Ajax-spelers nemen ook niet met minder genoegen. Ik zie eerlijk gezegd geen contrast meer in spelers die voor Nike of Adidas kiezen, dat was vroeger groter. Toen richtte Nike zich met name op ‘rebelse spelers: spelers die vaker in opspraak kwamen als personality. Op dit moment lijkt alles aardig verdeeld en zie je grote spelers soms makkelijk op en neer huppen. Het heeft uiteindelijk ook met persoonlijke voorkeur te maken. Nike is een prachtig merk, dus dat spreekt veel jonge voetballers aan. Maar ja, Adidas doet dat ook...'

Door Bram van der Ploeg (Twitter: @BvdPloegg | e-mail: B.vanderploeg@ajaxshowtime.com)